Κατηγορία: μετάφραση

Λουκρητίου, Περί φύσεως – Η κληρονομιά ενός επίμονου κηπουρού

10/04/2021

Προλεγόμενα-μετάφραση: Θεόδωρος Παπαγγελής ―εκδόσεις Gutenberg, σελ.646

Η πρώτη, μετά από 107 χρόνια, έμμετρη μετάφραση του έργου της κλασικής γραμματείας (57 π.χ.) που επηρέασε τους μεγαλύτερους στοχαστές και επιστήμονες όλων των εποχών και τομείς όπως της θεολογίας, της βιολογίας, της σύγχρονης φυσικής, της υπαρξιακής και ηθικής φιλοσοφίας.

Η θέση του ανθρώπου απέναντι στο σύμπαν που δεν δημιουργήθηκε ούτε κυβερνάται από θεούς.

Μια θεωρία για την εξέλιξη των ειδών που προαναγγέλλει τον Δαρβίνο, μια θεολογία που ιχνογραφεί την Περί Θεού αυταπάτη του Ντόκινς και εορτάζει τη θνητότητά της ψυχής, ένα σύμπαν κατάστικτο από άπειρους κόσμους που γεννιούνται και πεθαίνουν, μια προτροπή για σεξ χωρίς ρομαντικές προσμείξεις, ένας Οδηγός Ευτυχίας που δεν καταδέχεται μεταφυσικές παρηγοριές. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Λουκρητίου, Περί φύσεως – Η κληρονομιά ενός επίμονου κηπουρού»

Joseph LeDoux, Η βαθιά Ιστορία μας

10/04/2021

Joseph LeDoux, Η βαθιά ιστορία μας. Μια περιπέτεια 4 δισεκατομμυρίων ετών – από την εμφάνιση της ζωής έως την ανάδυση της συνείδησης, μτφρ. Παναγιώτης Δεληβοριάς, Κάτοπτρο, Αθήνα 2021, σελ. 460

Η επική ιστορία της εξέλιξης του εγκεφάλου, από τους μονοκύτταρους οργανισμούς έως τη σημερινή πολυπλοκότητα των ζώων και του ανθρώπου
Ο διαπρεπής νευροεπιστήμονας Joseph LeDoux ανατρέχει στα βάθη της φυσικής ιστορίας της ζωής στη Γη αναζητώντας μια νέα θεώρηση των ομοιοτήτων ανάμεσα σε εμάς και στους μακρινούς προγόνους μας. Η ευανάγνωστη αυτή πραγματεία του συνόλου της εξέλιξης στη Γη φωτίζει με νέο τρόπο ερωτήματα όπως πώς εξελίχθηκαν τα νευρικά συστήματα στα ζώα, πώς αναπτύχθηκε ο εγκέφαλος, τι σημαίνει να είναι κανείς άνθρωπος, ποια θέση κατέχουμε στη Φύση και πώς η ανάδυση αυτού που αντιλαμβανόμαστε ως συνείδηση Συνεχίστε την ανάγνωση του «Joseph LeDoux, Η βαθιά Ιστορία μας»

Charles Baudelaire‎, «…στον ίσκιο των βλεφαρίδων σου ώρες ατέλειωτες» ―μετάφραση: Ιωάννα Αβραμίδου

09/04/2021

Charles Pierre Baudelaire‎, (Παρίσι, 9 Απριλίου 1821 – 31 Αυγούστου 1867)

II

Αγαπώ των σχιστών σου ματιών το πρασινωπό φως,
Σήμερα όμως όλα πίκρα μου δίνουν, γλυκιά μου ομορφιά,
Και τίποτε, μήτε η αγάπη μας, μήτε ή εστία, μήτε το μπουντουάρ,
Δεν μ’ ευθυμούν, όσο πάνω από τη θάλασσα ο ήλιος γελαστός.
Αγάπα με, ωστόσο, τρυφερή καρδιά! Να είσαι μητέρα
Για τον αχάριστο, ακόμα και για τον κακό•
Ένδοξου φθινοπώρου ή ενός ήλιου το γέρμα
Ερωμένη ή αδερφή, εφήμερο άρωμα απαλό.
Σύντομο χρέος! Άπληστος είναι ο τάφος, περιμένει! Συνεχίστε την ανάγνωση του «Charles Baudelaire‎, «…στον ίσκιο των βλεφαρίδων σου ώρες ατέλειωτες» ―μετάφραση: Ιωάννα Αβραμίδου»

Δημήτρης Φύσσας, ένα βιβλίο σε 100 λέξεις: Κάρολος Μπωντλαίρ, Τα Άνθη του Κακού

08/03/2021

Η Έκδοση του 1861. Η Έκδοση του 1868. Τα Έξι απαγορευμένα και τρία ακόμη ποιήματα. Μετάφραση – Εισαγωγή – Επιμέλεια Μαριάννα Παπουτσοπούλου. Εκδόσεις Κουκούτσι, Αθήνα 2019.

Χρειάστηκαν δέκα χρόνια εργασίας, γράφει η μεταφράστρια, για να ολοκληρωθεί αυτή η έκδοση- η κατά τη γνώμη μου πληρέστερη στη γλώσσα μας, όπως ταιριάζει στην επιδραστικότερη ποιητική συλλογή της νεότερης δυτικής λογοτεχνίας· συμπληρώνεται από βιογραφία, εργογραφία, δυο εικόνες του ποιητή, πρώτες δημοσιεύσεις και ευρετήριο κύριων ονομάτων. Η επιλογή της Παπουτσοπούλου να μεταφράσει σε παραδοσιακές φόρμες και στο μποντλερικό πρωτότυπο ανταποκρίθηκε και άριστο αποτέλεσμα στα ελληνικά απέφερε. Εξίσου σημαντική είναι η εμμονή της στο πρωτότυπο κείμενο (πράγμα όχι αυτονόητο, αφού έχουμε δει τελευταία ένα τουλάχιστον τέρας αντιμποντλερικής ασέλγειας). Με δυο λόγια, αυτά είναι τα σωστά «Άνθη» τού σήμερα. Μόνο έπαινοι, Μαριάννα.

 

(100 λέξεις).

✼

Αντώνης Νικολής, Ισαάκ Μπάσεβις Σίνγκερ, Σώσα: η καθήλωση στην ποίηση

03/03/2021

Isaac Bashevis Singer, Σώσα, μετάφραση Μιχάλης Πάγκαλος, εκδόσεις Κίχλη, Αθήνα, Δεκέμβριος 2019, σελ. 468.

❇︎

Το μυθιστόρημα «Σώσα» ανήκει στα πολύ ενδιαφέροντα έργα του Ισαάκ Μπάσεβις Σίγκερ και μόνο για τον λόγο ότι περικλείει τον πυρήνα της ιδιοσυγκρασίας ή αν θέλετε της ποίησής του. Τι το ιδιαίτερο αφηγείται εδώ; Ο ήρωάς του, ο Άαρον Γκρέιντινγκερ, γιος χασιδιστή ραββίνου, όπως άλλωστε και ο ίδιος ο συγγραφέας, και που πέρασε την παιδική του ηλικία στην κεντρική για το λογοτεχνικό σύμπαν του Σίνγκερ οδό της εβραϊκής συνοικίας στη Βαρσοβία, την οδό Κροχμάλνα, βιώνει τις τελευταίες μέρες της κοινότητας των εβραίων πριν από την εισβολή των Γερμανών εθνικοσοσιαλιστών στην Πολωνία. Οι ανησυχητικές πληροφορίες καταφθάνουν πλέον με ρυθμό ασθματικό, η ατμόσφαιρα του ζόφου πυκνώνει και εντούτοις ο αφηγητής–ήρωας αντί να νιώθει την ανάγκη της φυγής, και παρόλο που από ισχυρούς Αμερικανοεβραίους τού παρέχεται η δυνατότητα να ζήσει στην Αμερική και μάλιστα με τους καλύτερους δυνατούς οικονομικούς και επαγγελματικούς όρους, εκείνος ολοένα και περισσότερο αδρανεί, βουλιάζει στον κόσμο της εβραϊκής συνοικίας της Βαρσοβίας, μάλιστα προσκολλάται στη Σώσα, τη φιλενάδα των πρώτων χρόνων της ζωής του, η οποία επιπλέον σωματικά και πνευματικά μοιάζει καθηλωμένη στην κοινή παιδική τους ηλικία. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Αντώνης Νικολής, Ισαάκ Μπάσεβις Σίνγκερ, Σώσα: η καθήλωση στην ποίηση»

Δημήτρης Φύσσας, ένα βιβλίο σε 100 λέξεις: Μπόντο Κίρχοφ, Η μικρή Γκάρμπο

22/02/2021

Μπόντο Κίρχοφ, Η μικρή Γκάρμπο ―μτφρ: Λένα Σακαλή, εκδόσεις Μελάνι

Λαμπρή ιδέα, εξέλιξη, συγγραφικό στιλ, μετάφραση από τα γερμανικά, έκδοση: καταχείμωνο, ένας λούζερ ληστεύει μια τράπεζα σκοτώνοντας από λάθος μια πελάτισσα, διαφεύγει με αυτοκινητοπειρατεία απάγοντας τη διάσημη δωδεκάχρονη «Μικρή» -ηθοποιό της τηλεόρασης που πάει γα γύρισμα-  και το σοφέρ της, τον οποίο επίσης σκοτώνει αθέλητα σε πάλη, περιπλανιέται συζητώντας ασταμάτητα με την απαχθείσα, παγιδεύεται και αντιμετωπίζει το ζήτημα «αυτοκτονία ή όχι»- αξέχαστη τελική σε στιλ Σαρτρ ή Λιουμέτ «σεκάνς» στην παγωμένη σπηλιά. Ποικίλες καλλιτεχνικές – πολιτικές αναφορές.  Ακόμα, ο Κίρχοφ σχολιάζει τριτοπρόσωπα / ενίοτε χιουμοριστικά / με φλασμπάκ: διωκτικές αρχές, θεάματα, οικογενειακές σχέσεις, κινητά κλπ.

(94 λέξεις)

 

❋

Samuel Beckett, Προυστ ―κυκλοφορεί

21/01/2021

Μετάφραση: Θωμάς Συμεωνίδης -Εκδόσεις Εστία

Παρουσίαση

Στις 15 Ιουνίου 1930 ο Μπέκετ ενημερώνεται την τελευταία στιγμή για έναν διαγωνισμό ποίησης με θέμα τον χρόνο. Η προθεσμία είναι τα μεσάνυχτα της ίδιας μέρας. Θα υποβάλει ένα ποίημα 98 στίχων και θα κερδίσει το πρώτο βραβείο, εντυπωσιάζοντας τα μέλη της επιτροπής. Λίγες εβδομάδες αργότερα θα του προτείνουν να γράψει μια μονογραφία για τον Μαρσέλ Προυστ, με μέγιστη έκταση 17000 λέξεις. Ο Μπέκετ θα δεχθεί. Είναι είκοσι τεσσάρων ετών και ήδη στις δημοσιεύσεις του στα διάφορα περιοδικά εμφανίζεται ως Ιρλανδός ποιητής και δοκιμιογράφος. Η μονογραφία για τον Προυστ θα είναι μια καλή ευκαιρία να συνυπάρξουν σε ένα κείμενο η αγάπη του για τη φιλοσοφία, τη λογοτεχνία και την ποίηση, με αφορμή το έργο ενός συγγραφέα· αλλά και η ευκαιρία να εμβαθύνει στο Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Samuel Beckett, Προυστ ―κυκλοφορεί»

Jules Verne, Παιδικές και νεανικές αναμνήσεις ―κυκλοφορεί

06/01/2021

Μετάφραση: Μαρία Παπαδήμα, εκδόσεις Στιγμός

Παρουσίαση

Γραμμένο, κατά προτροπή του Αμερικανού δημοσιογράφου Θίοντορ Στάντον (1851-1925), ανταποκριτή του πρακτορείου Associated Press στο Παρίσι, το αυτοβιογραφικό αυτό κείμενο του Ιουλίου Βερν δημοσιεύεται για πρώτη φορά στα αγγλικά με τον τίτλο «The Story of my Boyhood», στις 9 Απριλίου 1891, στη Βοστόνη, στο περιοδικό Youth’s Companion. Πρόκειται για μια προσωπική εξομολόγηση, μια ανάλυση του έργου του Ιουλίου Βερν με την πένα του ίδιου του συγγραφέα και ταυτόχρονα για μια ακόμη φανταστική ιστορία.
Το μικρό αυτό κείμενο δίνει τον τόνο στη σειρά «Opusculum». Φέρει τον αριθμό «0» και ανοίγει με το κλειδί του την πόρτα του λογοτεχνικού «Cabinet of curiosities» που φιλοδοξεί να σας προσφέρει ο Στιγμός. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

✿