Αλλού η ιστορία γράφεται στους δρόμους, αλλού στους τοίχους, αλλού απ’ τις παρέες, επισήμως από τους νικητές, ανεπισήμως μιλιέται από γενιά σε γενιά και ίσως κάτι μείνει, οι GRIOTS όμως στη Δυτική Αφρική την τραγουδάνε! Ναι, υπάρχει ένας τόπος που η λέξη “Ιστορία” δεν φέρνει στο νου χοντρά βιβλία, ημερομηνίες, ονόματα, αλλά… τραγούδι!
Ένας Griot (είδα κάπου πως προφέρεται γκρι-ο, αλλού το βρήκα γκριότ) είναι τροβαδούρος ΚΑΙ ιστορικός ταυτόχρονα – μια κατάσταση που ξεκίνησε το 13ο αιώνα στο Μάλι.Οι Griots γνωρίζουν όλα τα ιστορικά γεγονότα στο χωριό τους αλλά και τα πιο σημαντικά στη χώρα τους ή και στον κόσμο, γνωρίζουν γενέθλια, κηδείες, γάμους κλπ, και τα τραγουδάνε, επισήμως τους λένε “προφορικούς ιστορικούς”, εγώ προτιμώ το “μουσικοί αφηγητές”. Πολλά έπη εξακολουθούν να τραγουδιούνται εδώ και αιώνες, εμπλουτιζόμενα διαρκώς. Έτσι, αν είστε απόγονος της αρχαίας φυλής Μάντε, ίσως ακούσετε το επώνυμό σας σε κάποια αφήγηση, ενώ ακόμα και ο εθνικός ύμνος του Μάλι έχει περιλάβει κάποιους στίχους από αυτά τα τραγουδιστά έπη, τα οποία, σε αντίθεση με τα αρχαία ελληνικά όπως η Οδύσσεια που πάγωσαν εδώ και αιώνες, συνεχίζουν να εξελίσσονται και να αλλάζουν ανάλογα με το ποιος, πού, πότε τα αφηγείται. Τα όργανα που χρησιμοποιούνται είναι κυρίως η κόρα (ένα έγχορδο όργανο παρόμοιο με την άρπα), το μπαλαφόν (ένα είδος ξυλόφωνου) και η Φωνή.
Δεν μπορεί ο καθένας να γίνει Griot, πρέπει να ανήκει σε οικογένεια Griot, και όχι μόνο αυτό. Υπάρχει μια εκπαιδευτική διαδικασία που αρχίζει στα οχτώ τους χρόνια και ολοκληρώνεται στα δεκαοχτώ τους, οπότε δίνουν εξετάσειςωμε εκατοντάδες τραγούδια – γεγονότα. Αν περάσουν τις εξετάσεις, τότε μόνο παίρνουν το δικό τους όργανο και γίνονται Griots. Κάθε Griot οικογένεια έχει πολύ σημαντική ευθύνη απέναντι στην κοινότητα, γιατί είναι υπεύθυνη να ΜΗΝ ξεχαστεί η ιστορία!! Ο Youssou N’Dour προέρχεται από οικογένεια Griot, ενώ η Sona Jobarteh είναι κι η ίδια μια Griot, και μάλλον η πρώτη γυναίκα που παίζει κόρα!
Το να τραγουδάς την ιστορία σου, έρχεται από παλιά, έλληνες, ετρούσκοι και ρωμαίοι το έκαναν κάποτε, μα η εξέλιξη τούς σταμάτησε. Και στην Αφρική σήμερα η παράδοση της Μουσικής αφήγησης αντιμετωπίζει προβλήματα, που πηγάζουν από την αλλαγή του τρόπου ζωής με την αστικοποίηση και τη διάδοση της ψηφιακής επικονωνίας. Ελπίζω οι Griots να βρουν τρόπο να συνεχίσουν να μοιράζονται τις ιστορίες τους, να νικήσουν το χρόνο, γιατί όχι. Δημιουργώ στο μυαλό μου μια σκηνή, σε ένα χωριό στη δύση του ήλιου, σιγά σιγά μαζεύεται ο κόσμος, ίσως φυσάει κι ένα αεράκι, και ο Μουσικός Αφηγητής παίρνει το μπαλαφόν ή την κόρα του του και ξεκινά, υφαίνοντας μια ιστορία που είναι αρχαία και ταυτόχρονα ζωντανή, ίσως περιλάβει κι εμάς που βρεθήκαμε έστω και για τότο λίγο εκεί.
*
✳︎
A’ Δημοσίευση ©Γεωργία Κανελλοπούλου στο Polaroid Stories >>>
στάχτες 
Πρέπει να έχετε συνδεθεί για να σχολιάσετε.