Η ποιητική τέχνη

Σαν μυστικό σε κάποιου
αμνών και μόσχων τρυφερό τους ύπνο
——να κρυφτώ
Να σωθώ
σ’ ενός μεγάλου πλοίου τον χαιρετισμό

Σε μιας μνήμης απλής την ένταση
μακριά να φυλάξω
μέσα στα πνιγμένα χέρια σου
τον λόγο μου για να κρυφτώ

*

Η αγκαλιά μου με αιφνιδίασε

Με σάστισε τ’ αγκάλιασμά μου
Το ένα τ’ άλλο τα στήθη μου καλούν
Δυο φίλοι που με τα κεφάλια τους ερωτοτροπούν
Και τα μυστικά τα χέρια μου περιστοιχίζουν

Σ’ ένα δωμάτιο πέρα μακριά
Πίσω από το διαχυμένο φθινόπωρο
Τα μάτια σου ξετρελαμένα ατενίζουν
Στου κορμιού σου τον καθρέφτη.

*

Έφευγα ψάχνοντας για την καρδιά μου

Έφευγα για την καρδιά μου ψάχνοντας
Και πολύ μετά αφότου χάθηκα
Στις μέρες που πέρασαν με τη φυλλωσιά τους
Σε γαλανούς ουρανούς, μακρινούς κι ακατάδεκτους
Είχα νομίσει ότι την καρδιά μου θα έβρισκα
Όπου τα μάτια σου κράτησα δυο πεταλούδες καφετιές
Και το χελιδόνι είδα πέρα να πετά
Και σκιερά ψαρόνια

*

Όταν γελάς

Ολάνοικτο ένα ρόδι είναι το γέλιο σου
Γέλα πάλι
Τότε μπορώ κι εγώ ν’ ακούσω τα ρόδια να γελούν

*

Όταν ήσουν μωρό

Μωρό όταν ήσουν
Σίγουρα ευωδίαζες
Σαν ένα μικρό αρσενικό κατσίκι
Και άνθη

*

Όταν κοιμάσαι

Όταν κοιμάσαι
Το μέτωπό σου είναι σαν ένα βουνό
Και οι κρόταφοί σου
Σαν αρνιά κόντρα στις πλαγιές

✳︎

Ingrid Jonker (19 Σεπτεμβρίου 1933 – 19 July 1965)

Η Jonker γεννήθηκε σε ένα αγρόκτημα στο Ντάγκλας, Βόρειο Ακρωτήριο. Ήταν κόρη του Αβραάμ Jonker και της Βεατρίκης Cilliers. Οι γονείς της χώρισαν πριν γεννηθεί.

Το 1943, η μητέρα Jonker πέθανε . Η Ingrid και η μεγαλύτερη αδελφή της Άννα αποστέλλονται στο Wynberg, Γυμνάσιο Θηλέων στο Κέιπ Τάουν, όπου άρχισε να γράφει ποίηση για το σχολικό περιοδικό. Αργότερα μετακόμισε με τον πατέρα τους και την τρίτη σύζυγό του και τα παιδιά τους. Εκεί οι δυο αδελφές αντιμετωπίστηκαν ως παρείσακτες, πράγμα που επέφερε οριστική ρήξη με τον πατέρα τους.

Η ενασχόληση της Jonker με την γραφή ποιημάτων ξεκίνησε όταν ήταν έξι χρονών. Στην ηλικία των δεκαέξι ετών άρχισε να αλληλογραφεί με τον DJ Opperman, συγγραφέα και ποιητή της Νότιας Αφρικής, οι απόψεις του οποίου  φαίνεται να επηρέασαν σε μεγάλο βαθμό το έργο της. Έγραψε στα Αφρικάανς και ποιήματά της έχουν ευρέως μεταφραστεί σε άλλες γλώσσες. Η Jonker συχνά αποκαλείται η Νοτιοαφρικανή Σύλβια Πλαθ, λόγω της έκτασης της δουλειάς της, τη θεματολογία και την τραγική πορεία της ζωής της

Η Jonker παντρεύτηκε τον Pieter Venter το 1956, και γέννησε την κόρη τους Simone το 1957. Το ζευγάρι μετακόμισε στο Γιοχάνεσμπουργκ, αλλά τρία χρόνια αργότερα χώρισαν. Η Jonker και η κόρη της, στη συνέχεια μετακόμισαν πίσω στο Κέιπ Τάουν.

Κατά τη διάρκεια της νύχτας της 19ης Ιουλίου 1965, η Jonker φέρεται να έχει πάει στην παραλία στο Three Anchor Bay στο Κέιπ Τάουν, όπου μπήκε στη θάλασσα και πνίγηκε

Ο πρώην Πρόεδρος της Ν Αφρικής, Νέλσον Μαντέλα, σε ομιλία του όπου ανέγνωσε το ποίημα της Γιόνκερ: The Child, είπε μεταξύ άλλων αναφερόμενος στην ίδια:

[…] με αυτό το θαυμάσιο όραμα, η Γιόνκερ μας δείχνει πως η προσπάθειά μας πρέπει να είναι προς την κατεύθυνση της απελευθέρωσης της γυναίκας, του ανθρώπου, του παιδιού. Η Jonker υπήρξε και ποιήτρια και νοτιοαφρικανή, λευκή Αφρικανή και Αφρικάνερ. Υπήρξε καλλιτέχνης και ανθρώπινο ον. Στη μέση της απελπισίας, εξύμνησε την ελπίδα. Αντιμέτωπη με τον θάνατο, διεκδικούσε την ομορφιά της ζωής.

Το έργο της Γιόνκερ και η ίδια αναγνωρίστηκαν και αποτελούν πλέον οδηγό για τις νέες γενιές Αφρικανών και Νοτιοαφρικανών.

Η Κυβέρνηση της Νότιας Αφρικής απέδωσε στην Ingrid Jonker το βραβείο  Ikhamanga in Silver at the National Orders awards on 19 October 2004, αναγνωρίζοντας την εξαιρετική συμβολή της τόσο στη Λογοτεχνία όσο και στη μάχη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και τη Δημοκρατία.

Πηγές: South African History Online, allpoetry, Carlijn Cober, Kelwyn Sole, Wikioedia

Το ποίημα η αγκαλιά μου με αιφνιδίασε, στηρίχτηκε σε μετάφραση στα Αγγλικά από τα Αφρικάανς του καθηγητή Πανεπιστημίου στο Κέιπ Τάουν, Kelwyn Sole

Τα ποιήματα Έφευγα ψάχνοντας για την καρδιά μου, όταν γελάς, Όταν ήσουν μωρό,  Όταν κοιμάσαι, ανήκουν στη συλλογή: Rook en Oker (1964) και μεταφράστηκε στα αγγλικά από τα Αφρικάανς από τον William Stewart

*

Μετάφραση ©Ασημίνα Λαμπράκου

✳︎

 

Κανείς μη μου κρατήσει τη ζωή
Στα πάθη της διακρίνεται η αξία
Κι όχι ανείπωτα στο πλήγμα τα αστεία
Κανείς μη μου κρατήσει τη ζωή
Που το όνειρο υπάρχει ως χαραυγή
Και παντού αναζητά την ουσία
Κανείς μη μου κρατήσει τη ζωή
Στα πάθη της διακρίνεται η αξία.

* Συνεχίστε την ανάγνωση του «Μιχάλης Κατσιγιάννης, τέσσερα ποιήματα»

Περιεχόμενα τεύχους 174, Ιούλιος – Αύγουστος 2025

Πέτρος Μαρτινίδης, Άγνοια η απροσμέτρητος

Αλί Ανσαρί (Ali Ansari), Το τίμημα του πυρηνικού γοήτρου του Ιράν

Ροχάμ Αλβαντί (Roham Alvandi), Πώς οι Ιρανοί πλήρωσαν το τίμημα της ύβρεως του Αλί Χαμενεΐ

Έρβαντ Αμπραχαμιάν (Ervand Abrahamian), Το αίνιγμα του Ιρανισμού

Αλί Ανσαρί (Ali Ansari), Πώς η Ρωσία και το Ιράν ενώθηκαν στην αντιπάθεια προς τη Δύση

Ν. Π. Παΐσιος, Πέντε «χαμένα» χρόνια. Ο Κόντογλου ανάμεσα στα 1915-1919 Συνεχίστε την ανάγνωση του «The Athens Review of Books τεύχος 174 ―κυκλοφορεί»

Από τις εκδόσεις Πατάκη

Όταν η νόσος του Αλτσχάιμερ είχε καταβάλει πλήρως τη μητέρα μου, εκείνη εξακολουθούσε να θυμάται με τον δικό της τρόπο τα χρόνια που υπηρετούσε ως σωφρονιστική υπάλληλος στις γυναικείες φυλακές Αβέρωφ και Κορυδαλλού. Μπορεί να μη θυμόταν ποιος ήμουν, πού ζούσε και σε ποια εποχή, όμως ανέφερε συχνά, με τα μικρά τους ονόματα, δεκάδες κρατούμενες, ποινικές και πολιτικές, με τις οποίες είχε συγχρωτιστεί. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Νίκος Δαββέτας, Η δεσμοφύλακας ―κυκλοφορεί»

Αναζήτηση

Σε ανοιξιάτικες αυλές
γύρισα ξανά και ξανά
για να σε βρω
ένα πουλί μου είχε πει
πως σε είδε εκεί
ν΄ασπρίζεις τους τοίχους
για το Πάσχα
ήταν η ψυχή μου μαύρη
σαν Σαρακοστή Συνεχίστε την ανάγνωση του «Γρηγόριος Σακαλής, δύο ποιήματα»

Πουλήθηκες κι εσύ φίλε
σε τιμή ξεφτίλας·
κοστολογήθηκε η τέτοια σου αξιοσύνη
και τοποθετήθεις στο Πάνθεον
των επιφανών πελατών της Τέχνης.

Κι αφού πληρώθηκαν όλα τα τοκοχρεολύσια
κι αφού η συναλλαγή απεδείχθη κερδοφόρα Συνεχίστε την ανάγνωση του «Κωνσταντίνος Καραγιαννόπουλος, Σοφός ποιητής χαμογελά στην κάμερα»

από τις εκδόσεις Gutenberg ―μτφρ.: Χριστίνα Παπαδοπούλου, 1η έκδοση, Ιούνιος 2025. Σελ. 187

Πώς επιδρούν μέσα μας οι σκηνές βίας, πολέμου, πόνου που βλέπουμε σε

φωτογραφίες και βίντεο; Μας βοηθούν να νιώσουμε τον πόνο των άλλων ή μας

κάνουν όλο και πιο απαθείς; «Σε έναν κόσμο όπου η φωτογραφία εξυπηρετεί την καταναλωτική χειραγώγηση», λέει η Σούζαν Σόνταγκ, «καμία αντίδραση δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένη». Συνεχίστε την ανάγνωση του «Susan Sontag, Αντιμέτωποι με τον πόνο των άλλων ―κυκλοφορεί»