Αικατερίνη Κουμαριανού, Ξαναδιαβάζοντας Θανάση Βαλτινό

Αρχείο Θανάση Βαλτινού. ©Isolde Ohlbaum

Το κείμενο αυτό είναι το τελευταίο που έγραψε η αείμνηστη Αικατερίνη Κουμαριανού (1919-2012), και μας το έδωσε δύο μέρες πριν από τον θάνατό της. Δημοσιεύθηκε στο τεύχος αρ. 32 (Σεπτέμβριος 2012) της Athens Review of Books το οποίο ήταν αφιερωμένο στον Θανάση Βαλτινό.

Ξαναδιαβάζω Θανάση Βαλτινό. Με αμέριστο ενδιαφέρον, μεγάλη περιέργεια και, τελικά, απόλαυση. Σκέφτομαι συνεχώς αυτά τα συναρπαστικά κείμενα, όπου θαυμάζω την πρόσμιξη ιστορίας – συλλογικής μνήμης – και μυθοπλασίας με πολλά άλλα καίρια στοιχεία μιας απόλυτα επιτυχούς ροής. Κείμενα που τα διακρίνει εμβέλεια, προδίδουν ευαισθησία και γνώση, αφήνοντας εντέλει έκθαμβο τον αναγνώστη.

Το ατομικό μετασχηματίζεται σε συλλογικό, σ’ ένα πεδίο όπου το αμφίβολο, οδυνηρό παρόν συνυπάρχει με ένα« δυσπρόσιτο και αδιάγνωστο μέλλον, πηγαίνοντας εκ παραλλήλου εις βάθος χρόνου, για να ανακαλέσει τα δράματα και τις συγκρουσιακές καταστάσεις ή συμπεριφορές του παρελθόντος. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Αικατερίνη Κουμαριανού, Ξαναδιαβάζοντας Θανάση Βαλτινό»

Άννα Δερέκα, Πάντα κινδύνευα από τις λέξεις ―από την Κατερίνα Ι. Παπαδημητρίου

Από τις εκδόσεις Κέδρος

Η ελεγεία αλλιώς

Η πολυγραφότατη Άννα Δερέκα, μετά την τελευταία της συλλογή, (Εις εαυτόν κρημνοί, εκδ. Κύμα, 2022), συνεχίζοντας την ποιητική της διαδρομή, επανέρχεται με μια νέα ποιητική συλλογή, την δέκατη όγδοη στη σειρά. Εκατόν πέντε ποιήματα και μια πρόζα συνιστούν το νέο ποιητικό της σύμπαν, όπου η ποιήτρια διαπραγματεύεται τον έρωτα, τον ανεκπλήρωτο πόθο, την απουσία, τη μοναξιά, τον θάνατο,  προσθέτοντας το στοιχείο της ελεγείας στο υπερρεαλιστικό της σύμπαν, ενώ διατηρεί το στοιχείο της αυτοαναφορικότητας. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Άννα Δερέκα, Πάντα κινδύνευα από τις λέξεις ―από την Κατερίνα Ι. Παπαδημητρίου»

Ρωξάνη Νικολάου, Σαλός μαγνήτης ―από την Κατερίνα I. Παπαδημητρίου

Ρωξάνη Νικολάου, Σαλός μαγνήτης, Εκδόσεις Φαρφουλάς

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ή ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ ΝΥΧΤΟΣ

Mετά τις δύο προηγούμενες ποιητικές συλλογές, ανάμεσα στις οποίες μεσολαβούν σχεδόν δύο δεκαετίες (Ποιήματα 1991-1999, ιδιωτική έκδοση, Λεμεσός, 2000ˑ Ψαλιδιστής, Τεχνοδρόμιον, Λεμεσός, 2018), η Ρωξάνη Νικολάου μας δωροδοτεί με μία τρίτη συλλογή με τον τίτλο «Σαλός μαγνήτης». Ετούτη η λογοτεχνική σιωπή, ίσως και να τιμά τη δημιουργό, αφού με ειλικρίνεια καταθέτει: «Επιστρέφει ηττημένη η ηχώ γυρεύει το στόμα μου.», σημαίνοντας την ανάγκη να μιλήσει, όταν η μούσα την καλεί να ξεδιψάσει όσα κούρνιασαν στις λέξεις της. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Ρωξάνη Νικολάου, Σαλός μαγνήτης ―από την Κατερίνα I. Παπαδημητρίου»

Χριστίνα Λιναρδάκη, ΣΚΠ ―από την Κατερίνα I. Παπαδημητρίου

Χριστίνα Λιναρδάκη, ΣΚΠ, εκδόσεις Ενάντια

Ένας πυρήνας συμπιεσμένος γεμάτος (ποιητικό) μάγμα

Mε αφορμή τον τίτλο της συγκεκριμένης συλλογής της Χριστίνας Λιναρδάκη θα μπορούσε κανείς να μιλήσει για την ιδιορρυθμία του, την πρωτοτυπία του ίσως. Προχωρώντας όμως στο εσώφυλλο συναντά τη σκληρή πραγματικότητα ενός αυτοάνοσου νοσήματος όπως η Σκλήρυνση Κατά Πλάκας η οποία δεν αφήνει περιθώρια για παρανοήσεις, ενώ αποδεικνύει την ευέλικτη λειτουργία της δημιουργικής αφορμής στην τέχνη. Εδώ, η δημιουργός καταθέτει έναν ρεαλισμό που συμπίπτει με τον βιωματικό χαρακτήρα του ποιητικά αφηγηματικού της σύμπαντος, ο οποίος αποτελεί και τη θεματική της. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Χριστίνα Λιναρδάκη, ΣΚΠ ―από την Κατερίνα I. Παπαδημητρίου»

Ζώης Μπενάρδος, Απόδειπνο ―από τον Νίκο Μακρή

Ζώης Μπενάρδος, Απόδειπνο ―εκδόσεις Δρόμων, 2023

Μνήμη κεκοιμημένων και έμπνευση

Του ©Νίκου Μακρή, δρ Φιλοσοφίας

Η έβδομη ποιητική συλλογή του εκδότη, λόγιου και ποιητή Ζώη Μπενάρδου καλεί και ανακαλεί κάθε ευαίσθητη συνείδηση σε κόσμους χαρμολύπης και ποιητικής συγκίνησης. Παρόλο που οι σελίδες αυτής της συλλογής, που είναι εύστοχα συγκροτημένες (Ι. Φυγή, σελ. 13-30 – ΙΙ. Απουσία, σελ. 33-47,- ΙΙΙ. Ενύπνια, σελ. 51-63, ΙV. – Ερημία, σελ. 67-78, V. – Σιγή, σελ. 81-88) με αναβατική φορά και πλήθουσες εμπειρίες, η κυκλικότητα του όλου έργου με ανάλογους ποιητικούς αναβαθμούς, προσφέρουν στον αναγνώστη στιγμές συγκίνησης, εγγύτητας και εισβολής τού θνήσκειν στον έγχρονο βίο μας κομίζοντας μυστικό θάμβος. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Ζώης Μπενάρδος, Απόδειπνο ―από τον Νίκο Μακρή»

Αντώνης Νικολής: Πολεμική αντί κριτικής

(απάντηση στην «κριτική» του Βαγγέλη Χατζηβασιλείου)

Δημοσιεύθηκε στο «Βήμα της Κυριακής», 11-2-2024, Β2, σελ. 15.

Στο «Βήμα της Κυριακής», 14-1-2024, ο Βαγγέλης Χατζηβασιλείου δημοσίευσε «κριτική» για το τελευταίο μυθιστόρημά μου Περεγρίνος.

Σε τρεις όλες κι όλες παραγράφους ο συντάκτης τους περιέλαβε:

α) Αρκετές κατά βάση ασύντακτες, τάχα μακρές και περισπούδαστες περιόδους που καταλήγουν σε ακυριολεξίες [π.χ. «Όντας εξαρχής κυνικός, αλλά και χριστιανός, δίδασκε πως ο φόβος του θανάτου αποτελούσε εμπόδιο για την ελευθερία των ανθρώπων, οι οποίοι θα έπρεπε να αρκούνται στη συγκράτηση και στη λιτότητα της γυμνότητάς τους, επιδιώκοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο είτε την άρνηση μιας καθημερινής διαβίωσης φιλικής μόνο με τα πρόσκαιρα και υλικά αγαθά (το βασικό δόγμα των «σκυλοφιλοσόφων»), στο πλαίσιο του κυνικού τριπτύχου (όπως το θέτει ο Μισέλ Φουκό) αντοχή-επαγρύπνηση-ενδοσκόπηση, είτε την υπέρβαση της θνητότητας (τον θεμελιώδη πόθο του χριστιανισμού). Και παρακάτω: Εκείνο που ενδιαφέρει πρωτίστως τον Νικολή είναι να προβάλει τον ήρωά του πάνω στο σοφιστικό αρχέτυπο του Σωκράτη, αποσπώντας από αυτό το ήθος του αληθώς λέγειν (απαραίτητο για να υποστηριχθεί η πραγματική-μυθιστορηματική αυτοχειρία του Περεγρίνου).]. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Αντώνης Νικολής: Πολεμική αντί κριτικής»

Κυριάκος Δημητρίου, Τεντωμένη μπατονέτα ―από την Κατερίνα Ι. Παπαδημητρίου

Κυριάκος Δημητρίου, Τεντωμένη μπατονέτα, Homo hominis virus, εκδόσεις Σμίλη, 2023 ―Επίμετρο: Γιώργος Ρούσκας

Ο πολυγραφότατος Κυριάκος Δημητρίου, μετά την τελευταία του εκδοτική εμφάνιση με τον τίτλο Δυτικά της Φαντασίας (Σμίλη 2021), εμφανίζεται με μια νέα νουβέλα, η οποία, όπως αναφέρει και ο Γιώργος Ρούσκας στο εξαιρετικά επιμελημένο επίμετρο για το σύνολο του έργου του Κ. Δημητρίου: «…ποτίζεται βαθιά από τον μαγικό ρεαλισμό.» Η αγάπη και η βαθιά γνώση του Κ. Δημητρίου για τη φιλοσοφία διαποτίζει το σύνολο του έργου και το ίδιο συμβαίνει και στο συγκεκριμένο αφηγηματικό σύμπαν. Επιπλέον, διακειμενικότητα δεν το εγκαταλείπει, καθώς οι αναφορές σε αγαπημένους φιλοσόφους, αλλά και στο αρχαίο πνεύμα, καθώς και η αυτοδιακειμενικότητα, αφού διατηρεί μια συνέχεια και έναν διακειμενικό διάλογο με τα ίδια τα του έργα και επαναφέρει τους ήρωές του. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Κυριάκος Δημητρίου, Τεντωμένη μπατονέτα ―από την Κατερίνα Ι. Παπαδημητρίου»

Εύα Στάμου: «Η Κυρία Μποβαρύ» του Φλωμπέρ αξίζει μια θέση στη βιβλιοθήκη μας

Tο αριστούργημα του Γκυστάβ Φλωμπέρ κυκλοφορεί από την Athens Review of Books, σε μετάφραση της Μαρίνας Κουνεζή και επιμέλεια του Μανώλη Βασιλάκη

«Η Κυρία Μποβαρύ»: Εντυπώσεις από το μυθιστόρημα

Η περίφημη δήλωση του Γκυστάβ Φλωμπέρ, «Madame Bovary, c’est moi!», προβληματίζει ακόμα και σήμερα τους μελετητές του έργου του. Τι κοινό μπορεί να είχε στα αλήθεια η ζωή ενός, σπάνιας καλλιέργειας, λογοτέχνη και πολίτη του κόσμου, όπως ήταν ο Φλωμπέρ, με την καθημερινότητα μιας Νορμανδής επαρχιωτοπούλας, παντρεμένης με αγροτικό γιατρό, που ξόδευε τις μοναχικές ώρες της διαβάζοντας ρομάντζα;

Γνωρίζουμε ότι ο Φλωμπέρ χρειάστηκε πέντε χρόνια για να συγγράψει και να διορθώσει το χειρόγραφο της Κυρίας Μποβαρύ κατά τη διάρκεια των οποίων ήταν απολύτως αφοσιωμένος στα πρόσωπα του μυθιστορήματος και κυρίως στην Έμμα, μία από τις πιο αληθινές ηρωίδες στην ιστορία της λογοτεχνίας. Κανείς ωστόσο δεν θα μπορούσε να υποθέσει ότι ο χαρακτήρας της Έμμας, τόσο άρτια δοσμένος από την εποχή που ήταν νεαρή κοπέλα στο κοινόβιο του μοναστηριού, έως τη μέρα του τραγικού θανάτου της, υπήρξε βασισμένος στην προσωπικότητα του δημιουργού της. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Εύα Στάμου: «Η Κυρία Μποβαρύ» του Φλωμπέρ αξίζει μια θέση στη βιβλιοθήκη μας»