Γιώργος Ξηροπαΐδης: Η διαμάχη των ερμηνειών. Γκάνταμερ – Χάμπερμας. Αθήνα: Πόλις 2008, σελ.561

Κρίνει η ©Γκόλφω Μαγγίνη (Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων)

H μελέτη του Γιώργου Ξηροπαΐδη Η διαμάχη των ερμηνειών. Γκάνταμερ – Χάμπερμας αποτελεί ένα μοναδικού εύρους και στοχαστικής δύναμης πόνημα που πραγματεύεται το ιδιαίτερα απαιτητικό θέμα του διαλόγου μεταξύ δύο μεγάλων εκπροσώπων της σύγχρονης ευρωπαϊκής φιλοσοφίας: του Χανς-Γκέοργκ Γκάνταμερ και του Γιούργκεν Χάμπερμας. Το πλαίσιο στο οποίο κινείται η μελέτη, αλλά και ο γενικότερος προσανατολισμός της, δίνονται από τον συγγραφέα ευθύς εξαρχής: αφετηρία του είναι η κριτική οριοθέτηση της μεθοδικής συνείδησης, όπως αυτή θεματοποιείται από τον Γκάνταμερ στο Αλήθεια και μέθοδος (1960), με την επιδίωξη υπέρβασης του υποκειμενισμού και του καρτεσιανού ιδεώδους της επιστημονικής βεβαιότητας που κυριαρχούν στη νεωτερική φιλοσοφία. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Γιώργος Ξηροπαΐδης: Γκάνταμερ – Χάμπερμας»

Μίλαν Κούντερα, Ο ακρωτηριασμός της Δύσης, μετάφραση: Γιάννης Η. Χάρης, Εστία 2022

Παρουσίαση

«Ο ΑΚΡΩΤΗΡΙΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΔΥΣΗΣ Ή Η ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ Ευρώπης» δημοσιεύτηκε στο γαλλικό περιοδικό Le Debat τον Νοέμβριο του 1983, μεταφράστηκε αμέσως στις περισσότερες ευρωπαϊκές γλώσσες, και είχε αντίκτυπο αντιστρόφως ανάλογο με τη συντομία του. Είκοσι σελίδες οι οποίες έδωσαν το έναυσμα για πλημμυρίδα αντιδράσεων, συζητήσεων και πολεμικών, κυρίως από την πλευρά της Γερμανίας και της Ρωσίας. Ενώ στη Δύση συνέβαλαν, σύμφωνα με μια διατύπωση του Ζακ Ρούπνικ, «στην αναδιαμόρφωση του πνευματικού χάρτη της Ευρώπης» πριν από το 1989. Την εποχή που η Δύση έβλεπε την Κεντρική Ευρώπη σαν μέρος του ανατολικού μπλοκ, ο Κούντερα της υπενθύμιζε με σφοδρότητα ότι η Κεντρική Ευρώπη πολιτισμικά ανήκε ολόκληρη στη Δύση και ότι, στην περίπτωση αυτών των «μικρών εθνών» που δεν είχαν απολύτως Συνεχίστε την ανάγνωση του «Μίλαν Κούντερα, Ο ακρωτηριασμός της Δύσης»

Μετάφραση: Αντώνης Καλοκύρης / Ευθύνη Σειράς: Σώτη Τριανταφύλλου / Εκδόσεις Πατάκη

Περίληψη:
Στη Δύση, η µελέτη της δικτατορίας έχει αποκτήσει µια σχεδόν εξωτική διάσταση. Όµως τα απολυταρχικά καθεστώτα παραµένουν οδυνηρή πραγµατικότητα για δισεκατοµµύρια ανθρώπους παγκοσµίως, µε τις ελευθερίες τους να παραβιάζονται και τα δικαιώµατά τους να καταστρατηγούνται µε όλους τους τρόπους.
Ποια είναι η φύση της δικτατορίας; Πώς επικρατεί; Ποιες συνθήκες και περιστάσεις τής επιτρέπουν να ευδοκιµήσει; Και µε ποιους τρόπους οι δικτάτορες καταφέρνουν να διατηρούν την εξουσία ακόµα και όταν τους λοιδορούν και τους χλευάζουν οι κυβερνώµενοι;

*
Η κρίση του βιβλίου από τον ©Πέτρο Μαρινίδη στην Athens Review of Books

Ο Αλλάχ γνωρίζει καλύτερα

Η δικτατορία δεν εγκαθιδρύεται για να διαφυλάξει μιαν επανάσταση∙ η επανάσταση γίνεται για να εγκαθιδρυθεί η δικτατορία. (…) Στόχος της εξουσίας είναι η εξουσία. ―Τζορτζ Όργουελ, 1984

Η αναφορά που συνοψίζει εξαιρετικά το κεντρικό θέμα της μελέτης, φανερώνοντας ταυτόχρονα τον συγγραφέα μυθιστορημάτων πίσω από τον φωτισμένο δοκιμιογράφο, νομίζω πως είναι η παραβολή του σπουργιτιού, στην αρχή της 7ης ενότητας, για τους προδιαθεσιακούς παράγοντες στην αποδοχή μιας δικτατορίας (σ. 107-108). Πρόκειται για γνωστή στο Ισλάμ παραβολή, με το σπουργίτι που παραπονιέται στον Θεό επειδή με κάποιον κεραυνό κατέστρεψε τη φωλιά του σ’ ένα δένδρο, υποχρεώνοντάς το να κατασκευάζει καινούργια, και τον Θεό να του εξηγεί πως μια οχιά ενέδρευε στο δέντρο, συνεπώς το χτύπημα έσωσε τη ζωή του σπουργιτιού∙ το οποίο μένει πλέον ευγνώμoν προς την καταστροφική χειρονομία κι αρχίζει ενθουσιωδώς την κατασκευή νέας φωλιάς, βέβαιο ότι, αγαθός και προστατευτικός ακόμα κι όταν το κατατρύχει, «ο Αλλάχ γνωρίζει καλύτερα». Συνεχίστε την ανάγνωση του «Αλάα Αλ – Ασουάνι, Το σύνδρομο της δικτατορίας»