192 χρόνια από το θάνατο του Αδαμάντιου Κοράη (6 Απριλίου 1833, Παρίσι)
Επιστημονική επιμέλεια: Πασχάλης Μ. Κιτρομηλίδης / Μετάφραση : Κωνσταντίνος Ηροδότου, Νικόλαος Α. Χαροκόπος / Εκδόσεις Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (ΜΙΕΤ)

Η πρώτη επαφή του Κοραή με τη Δύση ήταν ένας συμβιβασμός: η επιδίωξη του για μόρφωση και η απόφαση να μεταβεί στην Ολλανδία ως αντιπρόσωπος του εμπορικού οίκου του πατέρα του. Το 1772 ξεκίνησε το μακρύ ταξίδι από τη Σμύρνη στο Άμστερνταμ, στο φιλελεύθερο περιβάλλον του οποίου ο Κοραής αφομοίωσε τις ιδέες που έτρεφε η θρησκευτική παιδεία της πόλης, εκτιμώντας όχι μόνο την ευαγγελική χριστιανοσύνη αλλά και τις αρχές της ανεξιθρησκίας. Ήταν η αφετηρία του δια βίου ταξιδιού του στις ανοιχτές θάλασσες του Διαφωτισμού.

Μετά τις σπουδές Ιατρικής στο Μονπελλιέ στο Παρίσι ανακαλύπτει ένα νέο τρόπο σκέψης. Ο πνευματικός χώρος των κληρονόμων του Διαφωτισμού θα αποτελέσει τη θεωρητική βάση του στοχασμού του που ενώνει τη γνώση με την επιστήμη του ανθρώπου. Οι κλασικές του σπουδές θα γίνουν ο θεμέλιος λίθος για την ισόρροπη εκτίμηση των σχέσεων μεταξύ του φυσικού και του ηθικού. Ως προς τα ζητήματα που θέτει η θεωρία της προόδου, ο Κοραής συμμετέχει στη διαμάχη που χαρακτηρίζει τη φιλοσοφία του γαλλικού Διαφωτισμού, συναντά τη σκέψη του Κοντορσέ και δεν απομακρύνεται από την ανθρωπολογική απαισιοδοξία του Ρουσσώ. Ο πολιτισμός, για τον Κοραή, αποτελεί την ενσάρκωση ενός ιδανικού προς το οποίο οφείλουν να τείνουν όλοι οι λαοί, μέσω της μόρφωσης.

Η προσήλωση του Κοραή στον δημοκρατικό φιλελευθερισμό διαφαίνεται στην αποστροφή του για την ἀφρονεστάτην διαγωγὴν πολλών πολιτευομένων εις την Ελλάδα, τους οποίους θεωρεί υπεύθυνους για τα δεινά του ελληνικού λαού. Δεινά που αποδίδει στην έλλειψη παιδείας όσων αναμειγνύονταν στον δημόσιο βίο. Ανάμεσα στην πολιτική ελευθερία και προσωπική αυτονομία και στις φιλοδοξίες του εθνικισμού, ο Κοραής φαίνεται να δίνει ηθικό προβάδισμα στην ελευθερία και στα ατομικά δικαιώματα.

Σε όλα αυτά τα επίπεδα ανάλυσης, η έρευνα και ο στοχασμός πάνω στις ιδέες του Κοραή θα μπορούσε να προσφέρει καινούριες οπτικές γωνίες για να δει κανείς τις διανοητικές, πολιτικές και ηθικές ανησυχίες του Διαφωτισμού και τις επιμέρους εκφάνσεις τους εντός της ιστορικής εμπειρίας. Υπ’ αυτή την έννοια, η παρακαταθήκη των ιδεών του, εάν αυτές ενταχθούν στον κανόνα του Διαφωτισμού, θα μπορούσε να αποδειχθεί διδακτική για μια πιο συμπεριληπτική και πλουραλιστική κατανόηση του κινήματος αυτού ως ενιαίου διαπολιτισμικού σταδίου στην ιστορία του ευρωπαϊκού πνεύματος.

✳︎

Από τις Εκδόσεις Χρονικό: Κωνσταντῖνος Μυριανθόπουλος – Ἴων Δραγούμης: τεκμήρια τῆς κοινῆς τους δράσης γιὰ τὴν ἀπελευθέρωση τῆς Ἰκαρίας 1912
ISBN: 978-960-9659-16-1 / Σχήμα.: 17×24 / Σελίδες: 320  ΠΛΤ: €18,00  / Πρώτη έκδοση: Ίούλιος 2024

Για να καταλάβουμε αν ένα κρασί είναι καλό, δεν χρειάζεται να πιούμε ένα βαρέλι ένα δυο ποτηράκια είναι αρκετά.

Στις 30 Σεπτεμβρίου το 1912 ο Μυριανθόπουλος έστειλε μια επιστολή στον Ίωνα  Δραγούμη

‘Εν ‘Ικάρῳ τῇ 30ῇ Σεπτεμβρίου 1912,

῎Εντιμε κ. ‘Ι. Δραγούμη,
Τὴν ἀπὸ 23ης λήγοντος ἤδη, ἐπιστολὴν ὑμῶν ἔλαβον. Λίαν δ’ἐχάρημεν διότι ἐν τῇ διακρινούσῃ ὑμᾶς μερίμνῃ περὶ τῆς ‘Ικάρου καὶ τῶν πέριξ ἀποστείλατε καὶ πάλιν τὸν κ. Εὐάγ. Κουκουδέα ὡς γνώστην προσώπων καὶ πραγμάτων καὶ δυνάμενον νὰ ἐξασκήσῃ τὴν δέουσαν πειθαρχίαν· μέχρι τοῦδε κατόρθωσε νὰ ἐπιβληθῇ ἐπὶ τῶν στρατιωτῶν. Εἶναι δὲ φύσει ἀκαταπόνητος, ἐξετιμήθη διὰ τὰ προσόντα του ταῦτα. ..

και συνεχίζει Συνεχίστε την ανάγνωση του «Χρυσόστομος Φουντούλης, Οι Αγαιομάχοι της Ικαρίας ―κυκλοφορεί [απόσπασμα]»

Αριστοτέλης: Φυσικά Γ΄, Δ΄. Πρόλογος: Δημήτριος Λυπουρλής· Εισαγωγή – Μετάφραση – Σχόλια – Σύνθεση: Βασίλειος Μπετσάκος. Θεσσαλονίκη: Ζήτρος 2008, 478 σ.

Ένας από τους πρώτους σύγχρονους μελετητές της αριστοτελικής φυσικής, ο Wolfgang Wieland, έκανε το 1959 τη διαπίστωση ότι, σε αντίθεση με άλλες πραγματείες του Αριστοτέλη, τα Φυσικά (ή, κατά την παράδοση, η Φυσικὴ ἀκρόασις) παρέμεναν για τους ιστορικούς της φιλοσοφίας terra incognita [1]. Πενήντα χρόνια μετά, η διαπίστωση του Wieland έχει σίγουρα χάσει την εγκυρότητά της: Πλήθος άρθρων, μονογραφιών, σχολιασμένων μεταφράσεων του συνόλου ή επιμέρους βιβλίων της πραγματείας, συλλογικών τόμων αφιερωμένων στα Φυσικά έχουν έκτοτε καταστήσει την περιοχή αυτή γνωστή και έχουν αναδείξει το ενδιαφέρον που παρουσιάζει η αριστοτελική φιλοσοφία της φυσικής, τις ιστορικές και επιστημολογικές προϋποθέσεις της, τα προβλήματα ερμηνείας της. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Αριστοτέλης: Φυσικά Γ΄, Δ ―Κρίνει ο Παντελής Γκολίτσης»

Του συγγραφέα Θανάση Τοτόμη

•Η Αστερία είναι ένα όνομα εμβληματικό στο Δίστομο. Μπορεί, γιατί έχει το σχήμα των πλατύφυλλων μαντιλιών που κάλυπταν τις κεφαλές τους οι γυναίκες της πόλης, για να «κρατήσουν» τον πόνο για πολλές δεκαετίες, των 223 εκτελεσμένων από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής, κοντά ή μέσα στα σπίτια και στις αυλές.

Μπορεί, γιατί έχει το σχήμα, μιας προσμονής για ένα καλύτερο μέλλον για τα παιδιά, που μπορούν να κοιτάζουν τ’ άστρα δίχως φόβο για τη ζωή τους, πια.

Κοιτώ το Δίστομο από την κοντινή απόσταση της μιάμισης ώρας διαδρομής, από την Αθήνα. Έχουν περάσει 78 χρόνια, από τον Ιούνιο του 1944. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Η Αστερία: Ο λυγμός και η μνήμη του Διστόμου»

Εισαγωγή-μετάφραση: Περικλής Βαλλιάνος, εκδόσεις Athens Review of Books

Από τις εκδόσεις της Athens Review of Books κυκλοφορεί το βιβλίο με τίτλο Η αλληλογραφία Κοραή-Τζέφερσον και ο Αμερικανικός φιλελληνισμός, μια συλλογή εμβληματικών κειμένων που παρέχει μια συνολική εικόνα για το διεθνές πλαίσιο του Αγώνα του ’21 και φωτίζει μια παραμελημένη ιδεολογική και πολιτική του διάσταση. Τα κείμενα έχει μεταφράσει ο καθηγητής πολιτικής φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Περικλής Σ. Βαλλιάνος, ο οποίος τα συνοδεύει με μια εμπεριστατωμένη εισαγωγή και σχόλια. 

Η συλλογή περιέχει την πλήρη αλληλογραφία ανάμεσα στον Αδαμάντιο Κοραή και τον Τόμας Τζέφερσον, κορυφαίο εκπρόσωπο του Διαφωτισμού και τρίτο Πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών.  Συνεχίστε την ανάγνωση του «Η Αλληλογραφία Κοραή – Τζέφερσον, και ο Αμερικανικός Φιλελληνισμός»

Gus Myles, Επιχείρηση «Μάννα», η βρετανική συμβολή στην απελευθέρωση της Ελλάδος. ―μετάφραση και επιμέλεια Δημήτρης Μπότσης, πρόλογος: Ανδρέας Καστάνης ―από τις ΑΩ Εκδόσεις

Παρουσίαση

«Έτσι όπως εξελίχθηκε η επιχείρηση, η αποβίβαση ήταν απόλυτα επιτυχημένη όπως ακριβώς χρειαζόταν, παρά το γεγονός ότι δεν έγινε όπως αρχικά είχε σχεδιαστεί» (Υποναύαρχος John Maurice Mansfield – Διοικητής Ναυτικών Δυνάμεων, Επιχείρηση «ΜΑΝΝΑ», Οκτώβριος 1944)

ΤΟ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ ΤΟΥ 1944, λίγους μήνες πριν από τη Διάσκεψη της Γιάλτας και με τη διαφαινόμενη συντριπτική ήττα της Γερμανίας, ο Βρετανός πρωθυπουργός Ουίνστον Τσώρτσιλ συναντήθηκε μυστικά με τον ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης, Ιωσήφ Στάλιν, για να συζητήσουν την μεταπολεμική διαίρεση της Νοτιoανατολικής Ευρώπης. Στη συνάντηση αυτή, που έμεινε στην ιστορία ως η «Συμφωνία των Ποσοστών», συμφωνήθηκε ότι η βρετανική επιρροή στην Ελλάδα θα ήταν η κυρίαρχη, με ποσοστό 90% έναντι 10% των Σοβιετικών. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Gus Myles, Επιχείρηση «Μάννα», η βρετανική συμβολή στην απελευθέρωση της Ελλάδος»