Μισέλ Φάις, Caput mortuum [1392]. Φάρσα αφανισμού. Νουβέλα. Πατάκης, Αθήνα 2021.

Caput mortuum = α) πεθαμένο κεφάλι β) σκουριές (Ζωγραφική, αλχημεία)∙ 1392: πλήθος στίχων στις «Βάκχες».

Ο πιο πρωτότυπος (μαζί με τη Σώτη Τριανταφύλλου) πεζογράφος της γενιάς μου προσεγγίζει την πιο πρωτότυπη τραγωδία του Ευριπίδη, τεμαχίζoντας και διαπλέκοντας τέσσερα συνθέματα: «Ψευδο-Αγέλαστος ή καθ’ ύπνον σημειώσεις»: δοκιμιακά – κριτικά για τον Ευριπίδη· «Οικογενειακά βίντεο»: θεατρικό, κατά βάση με διακωμώδηση των τραγικών προσώπων + αναφορές στο σήμερα, του τρομερού Δραματοθεραπευτή(!) κανοναρχούντος· Συνεχίστε την ανάγνωση του «Δημήτρης Φύσσας, ένα βιβλίο σε 100 λέξεις: Μισέλ Φάις, «Caput mortuum [1392]»

Gösta Hellner, Οι κούκλες της Άνδρου. [Μίνι λεύκωμα]. Gutenbeg, Αθήνα 2021.

Ζώντας παλαιόθεν στην Ελλάδα, ο Γερμανός (Μίνστερ, 1937) πολυκαλλιτέχνης (ζωγράφος, γλύπτης, φωτογράφος, χειροτέχνης, μουσικός, γραφίστας– μόνο αυτά άραγε;!) είναι γνωστός ιδίως για τις επιστημονικές αρχαιολογικές φωτογραφίες του (Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο της Αθήνας).

Η παρούσα δίγλωσση έκδοση–τυπογραφικό διαμάντι φωτογραφίζει 37 κούκλες, μια επιλογή δημιουργημάτων του Γκέστα Έλνα κατασκευασμένων αποκλειστικά από χρησιμοποιημένα, πεταμένα/εγκαταλειμμένα ή φυσικά υλικά που συλλέχτηκαν στην Άντρο, συνθεμένα και ζωγραφικά διακοσμημένα από τον ίδιο. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Δημήτρης Φύσσας, ένα βιβλίο σε 100 λέξεις: Gösta Hellner, «Οι κούκλες της Άνδρου». [Μίνι λεύκωμα]»

Paul Greveilliac, Κόκκινες ψυχές. [Μυθιστόρημα. 222 επισημειώσεις του συγγραφέα και της μεταφράστριας συν 37 τεκμηριώσεις για παρατιθέμενα αποσπάσματα]. Μετάφραση Στέλα Ζουμπουλάκη, επιμέλεια Στέλα Αλισάνογλου. Πόλις, Αθήνα 2021.

Εντυπωσιακό ντεμπούτο νεαρού Γάλλου συγγραφέα: 500 σελίδες για τα χρόνια 1930 – 2000 στη Σοβιετική Ένωση / Ρωσία, ιδιαίτερα από το θάνατο του Στάλιν μέχρι τον Γκορμπατσόφ.

Μέσα από τις ζωές των δυο βασικών ηρώων και φίλων (ένας αντιφατικότατος λογοκριτής κειμένων κι ένας μηχανικός σε vip αίθουσα προβολής / λογοκρισίας ταινιών), παρακολουθούμε γνωστά γεγονότα της εποχής, στιγμές της καθημερινής σοβιετικής πραγματικότητας, ιδίως όμως το έργο σπουδαίων συγγραφέων (Παστερνάκ, Σόλοχοφ, Γκρόσμαν, Σολζενίσιν κλπ) και σκηνοθετών (Καλατόζοφ, Ταρκόφσκι, Τσουχράι, Σέπιτκο κλπ).

Χιούμορ, ιδεολογικές ακροβασίες, μοντερνιστικά αφηγηματικά στοιχεία, μα και κάποιος «επεξηγηματισμός»– ίσως απαραίτητος για τους λιγότερο επαρκείς και/ή νεότερους αναγνώστες.
Ευπρεπέστατο μετάφρασμα και επιμέλεια.

(Λέξεις 100)

❀

Hans Fallada, Ο εφιάλτης. [Μυθιστόρημα]. Μετάφραση Άγγελος Αγγελίδης, Μαρία Αγγελίδου. Gutenberg, Αθήνα 2021.

Εντονότατα αυτοβιογραφικό (κεντρικός ήρωας: συγγραφέας, αντιναζιστής, διορισμένος πρόσκαιρα δήμαρχος μιας μικρής γερμανικής πόλης από τους κατακτητές Σοβιετικούς, πολυεξαρτημένος όπως και η γυναίκα του, νοσηλευμένος επανειλημμένα σε σανατόριο), ξετυλίγεται από τον Απρίλη του 1945 μέχρι τον Ιούλη του 1946, κατά το μεγαλύτερο μέρος στο διαλυμένο μεταπολεμικό Βερολίνο. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Δημήτρης Φύσσας, ένα βιβλίο σε 100 λέξεις: Hans Fallada, «Ο εφιάλτης»»

Ελένη Ε. Νανοπούλου, «Με τα μάτια». Διηγήματα. Γκοβόστης, Αθήνα 2016

Τριάντα τέσσερα ακαριαία διηγήματα, σε πέντε ενότητες («Στο σπίτι», «Δικά μου», «Η γραφή», «Οι άλλοι», «Οι άνθρωποί μου»), συναποτελούν το πρώτο αυτό πεζογραφικό βιβλίο της συγγραφέως (έχει προηγηθεί ένα ποιητικό). Ο δε γενικός τίτλος κυριολεκτεί, αφού, όπως  σημειώνεται, «η ματιά μου είναι το όπλο μου».

Υπάρχουν κομμάτια πολύ πετυχημένα, που αποτυπώνουν πολύ  πρωτότυπη θέαση των πραγμάτων («Με τα μάτια»,  «Εμβοές», «Καλές προθέσεις», «Ενοχή», «Τα τζιτζίκια», Τότε…», «Αν» κι όχι μόνο). Πολύ όμορφες και οι «κρυμμένες»  αναφορές σε Ντίκινσον, Λόρκα, Κίπλινγκ (;) κλπ. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Δημήτρης Φύσσας, ένα βιβλίο σε 100 λέξεις: Ελένη Ε. Νανοπούλου, Με τα μάτια»

Αριστοτέλης, Τέχνη ρητορική. Μετάφραση, εισαγωγή, επιμέλεια Παντελής Μπασάκος. [+ Πρόλογος, (πλήθος χρηστικών υποσημειώσεων, μίνι εισαγωγές στα 1+4 κύρια μέρη και περισσότερες ενδιάμεσες), Βασική βιβλιογραφία, Γλωσσάρι, Ευρετήρια ονομάτων – αρχαίων χωρίων. Δίγλωσση έκδοση]. Εκδόσεις Εταιρία Μελέτης των Επιστημών του Ανθρώπου – νήσος, Αθήνα 2016.

Ο μέγας συστηματοποιητής Αριστοτέλης (4ος π.Χ.) δε θα μπορούσε να μην καταπιαστεί και με τη ρητορική τέχνη: ένα προοίμιο και τρία βιβλία συστηματοποιούν τα πάντα σε μορφή χρηστικού εγχειριδίου, με πλήθος παραδειγμάτων από μεγάλο εύρος τής ώς τότε γραμματείας.

Αυτό που πιο πολύ μ’ εντυπωσίασε στην παρούσα έκδοση είναι η δουλειά του καθηγητή Μπασάκου, όσο μπορώ βέβαια να τη συλλάβω: πέρα από τα καταγραμμένα στην ταυτότητα του βιβλίου, πιο πάνω, να τονίσω την εξαιρετική δημοτική γλώσσα του μεταφράσματος (κι όχι μόνο), που το καθιστά προσιτό στο μέσο αναγνωστικό κοινό, ικανοποιώντας συνάμα και τους/τις πιο απαιτητικούς/ές.

Μα και τι καλή έκδοση συνολικά.

(Λέξεις 100)

❀

Σωτήρης Μëχαλάκις, Ημερολόγιο παρανοειδούς σχιζοφρένειας. Μυθιστόρημα. ΠΕΨΑΕΕ – ΑΩ εκδόσεις. [Διορθώσεις Δημήτρης Φύσσας]. Καλύβια, 2021.

Ένας νεαρός άντρας  –σήμερα σαραντάρης– μεγαλώνει στη Λούτσα της Αττικής, ανάμεσα στην πραγματικότητα, τις γυναικείες διαδικτυακές φιγούρες και τις συμπαντικές / κοσμολογικές  φιλοσοφίζουσες ιδεοληψίες του. Παθαίνει ένα σοβαρό αυτοκινητικό δυστύχημα, αναρρώνει, διαγιγνώσκεται με σχιζοφρένεια, νοσηλεύεται και αναρρώνει ξανά.  Στο διάστημα της θεραπείας του γίνεται πολυκαλλιτέχνης: ηθοποιός, γλύπτης και κάτι ψιλά, ενώ οι αναζητήσεις του συνεχίζονται.

Σήμερα, με υπολογίσιμη αναγνώριση και εν μέρει παραλλαγμένο όνομα, μας δίνει το ημερολόγιό του μέχρι το 2019, «πειραγμένο» κάπως μυθιστορηματικά, περιοδολογημένο σε έξι «Εποχές» και γεμάτο, εκτός των άλλων, με βιβλιοφιλικές, μουσικές, κινηματογραφικές και τεχνολογικές αναφορές.

Μυθιστόρημα «αλλιώτικο», με τίτλο –ταυτόχρονα– αυτοπαρωδούμενο και κυριολεκτικό.

(Λέξεις 99)

❀

Όλγκα Τοκάρτσουκ, «Πλάνητες». Μυθιστόρημα. Μετάφραση απ’ τα πολωνέζικα Αλεξάνδρα Ιωαννίδου. [Επίμετρο: η διάλεξη της συγγραφέως κατά την παραλαβή του Νόμπελ. Πλείστοι χάρτες εντός κειμένου].  Καστανιώτης, α΄ έκδοση Αθήνα 2020.

Σε συνενοχή με τον/ην αναγνώστη/ώστρια  αναπτύσσει το έργο της η συγγραφέας: εγώ το αποκαλώ «μυθιστόρημα» κι εσύ παριστάνεις ότι συμφωνείς.

Όχι λοιπόν συμβατικό «μυθιστόρημα», μα ένας γοητευτικότατος αχταρμάς από ποικίλα ετερόκλητα στοιχεία, «αληθινά», «μυθοπλαστικά» και μικτά, τα περισσότερα από τα οποία –όχι όλα!–  έχουν να κάνουν με ταξίδια και περιπλάνηση, κυριολεκτικά ή μεταφορικά (ψυχολογικοί συνειρμοί). Μερικά συστατικά:  ο συχνός κ. Κουνίτσκι, Αθήνα, θαυματοφυλάκια, ανατομία, ελληνικός «καιρός», τρένα, «άγια» λείψανα. Ευκαιρία να μάθετε και τo διπλό λατινικό  «itinerarium». Προσοχή: δεν πρόκειται για ταξιδιωτική λογοτεχνία.

΄Οπως πάντα, τα ελληνικά της μεταφράστριας επαρκέστατα. Βιβλίο δεμένο και κουβερτωμένο, στη γνωστή καλή σειρά του εκδότη.

(Λέξεις 100)

❀