Σωτήρης Παστάκας -Αποκαΐδια: Η διαρκής εφημερία της ποίησης στα blogs

Αρχείο 09/12/2016

Αν με ρωτούσαν «ποιο είναι το μυστικό της μακροζωίας σας;», θα απαντούσα πως είναι τα ποιήματα. Αν είμαι ζωντανός, στα πενήντα πέντε μου, το οφείλω αποκλειστικά στα ποιήματα. Πολλές φορές σκέφτηκα να θέσω τέρμα στη ζωή μου, αλλά στάθηκα τυχερός, κάθε φορά έτυχε να πέσω πάνω σε ένα ποίημα, αντί να πέσω απ’ το μπαλκόνι μου, και σ’ αυτό το ποίημα να χρωστάω κάθε φορά την μετέπειτα ζωή μου.

Αυτό το ποίημα το ονομάζω «εφημερεύον ποίημα», κι είναι πολύ καλό που τα ποιήματα εφημερεύουν και διανυκτερεύουν, σαν είδος επείγουσας ανάγκης, σαν τα φαρμακεία, ή το «100». Εν αγνοία τους κάποιος μπορεί να τα χρειάζεται ανά πάσα στιγμή, κι αυτά είναι εκεί και περιμένουν, άγρυπνα, όρθια, να προσφέρουν τις πρώτες βοήθειες στον τυχόντα αναγνώστη. Δεν είναι καθόλου εύκολα να κάνεις τον εφημερεύοντα. Οι εφημερίες σου είναι αίμα από το αίμα σου, και δεν πληρώνονται με τίποτα… Επειδή είναι λίγα τα ποιήματα που προσφέρονται για τέτοια χρήση, τα ποιήματα που μπορούν να σώσουν (κυριολεκτικά) τη ζωή σου γ’ αυτό πρέπει να είναι πάρα πολλά τα ποιήματα., γ’ αυτό τα ποιήματα δεν φθάνουν ποτέ: πρέπει να γράψουμε εξήμισι δισεκατομμύρια, τόσα όσα ο πληθυσμός του πλανήτη.

Έχοντας προσωπική πείρα από την ιαματική ιδιότητα της ποίησης, δεν δίστασα ποτέ να χαρίσω από την προσωπική μου βιβλιοθήκη, βιβλία και ποιήματα με την υποψία και μόνο πως η ζωή του συνομιλητή μου εξαρτιόταν από το συγκεκριμένο βιβλίο. Με την έλευση του διαδικτύου όλοι εμείς οι χρονίσαντες καταθλιπτικοί, οι υποτροπιάζοντες, οι πιστοί στη φαρμακευτική αγωγή, και οι καθ’ έξην διακόπτοντάς την, οι επίμονοι, οι εραστές της καταθλιπτικής διάθεσης και κατέχοντες αυτοκαταστροφική συμπεριφορά, βρήκαμε ένα άλλον τρόπο να συντηρούμε τη φλόγα της ζωής μέσα μας: την ποίηση των μπλογκς!

«Η ποίηση σήμερα» διοχετεύεται μέσω των ιστοσελίδων. Υπακούοντας στην ιαματική της ιδιότητα, σε μια αντιποιητική εποχή, βρήκε από μόνη της το μέσον για να έρθει να μας σώσει και πάλι. Δεν την ανακάλυψαν οι μπλόγκερς. Η ποίηση ήταν εκεί και τους περίμενε.

«Η ποίηση σήμερα» είναι ένα είδος εν αφθονία: το ξέρουμε πολύ καλά εμείς οι διαχειριστές ιστοσελίδων και ιστοτόπων. Ο έστω-τόπος για την ποίηση «ποιείν» αισθάνεται διαχειριστής μιας αφθονίας, ενός υπέρτατου αγαθού, το ποίημα που σώζει ζωές, γι αυτό εφημερεύει καθημερινά, επειδή ακριβώς δεν γνωρίζει ποιό ποίημα θα σώσει τη ζωή κάποιου, είναι ανοικτό σε όλα τα ποιήματα. Με άλλα λόγια το ποιείν έχει καθημερινή ανανέωση, κατά βάση ποιήματα, αλλά και πεζά, παρουσιάσεις και κριτικές βιβλίων, μεταφράσεις, ανθολογίες και ό,τι μπορεί να αποτυπωθεί στο χαρτί. Μόνο που στην περίπτωση μας αυτό είναι διαδικτυακό. Και με ανοικτά τα σχόλια για τους επισκέπτες μας, σαν ανοικτές πληγές, ώστε να ρέει το αίμα των απόψεων, των συζητήσεων, των διαφωνιών…με άλλα λόγια το αίμα της ζωής. Αυτής που ασφυκτιεί πια μόνο στα έντυπα περιοδικά και στις εφημερίδες (αλήθεια πού βρίσκεται εκεί;). Και ασφυκτιεί γιατί το οξυγόνο τους συντηρείται με φιάλες που δίνει το ένα γνωστό χέρι στο άλλο…Αυτό δεν σημαίνει πως στο διαδίκτυο φυσά καθαρός αέρας. Άλλωστε όλο και περισσότεροι συνεργάτες των έντυπων μέσων έχουν και διαδικτυακή παρουσία είτε στις συντακτικές ομάδες των περιοδικών είτε με τα προσωπικά τους ιστολόγια. Απλάστο διαδίκτυο κρίνουν και κρίνονται. Και το κυριότερο ιεραρχούνται με βάση τα γραπτά τους και όχι την υπογραφή τους και ό,τι αυτό συνεπάγεται.

«Η ποίηση σήμερα» όπως διαμορφώνεται στο διαδίκτυο, είναι υπέρ της άμεσης έκφρασης των συναισθημάτων και κατά της πυκνότητος του νοήματος. Είναι μια ποίηση εξομολογητική και άμεση που ακολουθεί τον διασκελισμό του πληκτρολογίου. Εμείς οι παλιότεροι μπορούμε να καταλάβουμε αμέσως αν ένα ποίημα έχει γραφτεί στο χέρι ή στο πισί. Ο ρυθμός των πλήκτρων δίνει νέα χροιά στα ποιήματα: υποβάλει τον παρατακτικό λόγο και τη χαλαρότητα, την άμεση εκφορά της προφορικής ομιλίας με τις αιφνίδιες και ανέλπιδες κορυφώσεις της κουβέντας του καφενείου. Αν κρίνω από την επιτυχία που έχουν οι αναρτήσεις με ποιήματα του Τάσου Λειβαδίτη, θα τολμούσα να πω πως θα ήταν ένας υπέροχος μπλογκεράς, και κάθε ποστάρισμά του θα αποτελούσε γεγονός.

«Η ποίηση σήμερα» όπως διαμορφώνεται στα ιστολόγια πλησιάζει όλως παραδόξως την επιταγή του Κάρολου Βωδαιλέρου, «να βγάλει τη ψυχή της γυμνή». Το ακραίο και συνταρακτικό ποίημα, που δεν γράφθηκε ακόμη εδώ και ενάμισι αιώνα, μπορεί να καιροφυλακτεί στο διαδίκτυο και να σας περιμένει.

Έως τότε, κι αν τύχει να γραφτεί ποτέ αυτό το ποίημα που θα εκθέτει την ψυχή μας γυμνή, όλοι εμείς που γράφουμε σήμερα, όπως και οι παλιότεροι, γράφουμε απλώς κάτω από τις επιταγές του Σαρλ Μποντλέρ.