«Παιδεία θεατρική εστίν» της Μαρίας Πανούτσου, μέρος 8ο

Αρχείο 31/05/2017

Το κοινωνικό μας σώμα

Το σώμα μας, φέρειτην κοινωνική του ταυτότητα. Η κοινωνία σιγά- σιγά, σταθερά, μελετημένα, διαμορφώνει το σώμα μας, όπως ο γλύπτης το υλικό του.

Το ανθρώπινο σώμα είναι ένας ζωντανός οργανισμός και αυτό σημαίνει ότι μεταβάλλεται συνεχώς και αυτό φαίνεται, ότι το ξεχνάμε και λειτουργούμε ως το σώμα να είναι στατικό. Τίποτα δεν είναι στατικό ‘όλα μεταβάλλονται’.

Το σώμα μας επηρεάζεται και δέχεται ερεθίσματα μέχρι του σημείου, να αποδέχεται χωρίς κόπο και αμφισβήτηση, μεγάλο μέρος πληροφοριών.

Ο Μιχάλης Κατσαρός το τόνισε απλόχερα στο ποίημα του[*] « αντισταθεῖτε σὲ μένα ἀκόμα ποὺ σας ἱστορῶ ».

Δηλαδή ψάχνεις το παρελθόν και το παρόν του σώματος, όχι μόνο του δικού σου, αλλά και το σώμα του ανθρώπου μέσα στον χρόνο.

Λόγος και σώμα
Η καταστροφή του κοινωνικού σώματος είναι μέλημα της τέχνης. Στο θέατρο, εργαλείο και χειριστής είναι το ίδιο το άτομο ( το πρόσωπο ).Η καταστροφή αυτή ξεκινά με ισχυρή θέληση και την εύρεση μεθόδου- τρόπου – με σκοπό να δημιουργηθεί μια ροή συμπεριφορών και όχι μια δεδομένη απόλυτα αναγνώριση φόρμα, που επαναλαμβάνεται μηχανιστικά στην διάρκεια της ζωής μας. Είμαστε πολλοί άνθρωποι, συν τους προγόνους μας, που τους σέρνουμε και αυτούς μαζί μας και κάποια στιγμή, πρέπει να δώσουμε χρόνο και λόγο και σ’ αυτούς μέσα από το δικό μας σώμα. Δάνεια και τροποποίηση των δανείων με εξελίξεις και ανακαλύψεις, στην καλύτερη περίπτωση, είναι η ζωή μας. Αυτή η καταστροφή είναι ένα νέο κτίσιμο, μια νέα αρχή που ξεκινά πρώτα από την αντιμετώπιση, του ίδιου του εαυτού μας.

Αλλά τι είναι ο χρόνος παρά μια γοητεία που πρέπει να κατακτήσουμε
Η διαδικασία είναι επίπονη και μακρόχρονη και μόνο αν διαρκέσει τον απαραίτητο χρόνο για κάθε άτομο, μπορεί να έχει αποτελέσματα. Αλλά τι είναι ο χρόνος παρά μια γοητεία που πρέπει να κατακτήσουμε.

Η αποτελεσματική μέθοδος είναι η άσκηση του σώματος ή η εκμάθηση ενός μουσικού οργάνου. Με την σωστή μέθοδο μαθαίνουμε την αυτοπειθαρχία και από εκεί ο δρόμος προς ένα σώμα ελεύθερο, καθώς ανακαλύπτει όλες τις εκφραστικές του δυνατότητες, είναι προσιτός. Ευλογημένη δυσκολία λοιπόν.

Η διαδικασία της άσκησης του σώματος είναι μια επιλογή σοβαρή και ισοδυναμεί με μια ονειροπόλα θέση για τον κόσμο που μας περιβάλλει. Ο ενθουσιασμός δεν είναι αρκετός. Δεν φτάνει για όλη την διαδρομή. Πρέπει κανείς να είναι απόλυτα αφοσιωμένος και ταπεινός. H άσκηση προτείνω να προκύπτει από μια σύνθεση τεχνών, με βάση την άσκηση του σώματος.

Για να δημιουργώ, καταστρέφομαι, καταστρέφω για να δημιουργώ
Διαλέγουμε με ησυχία και σοβαρότητα δάσκαλο και τρόπο δουλειάς που να εμπιστευόμαστε. Η σχέση δασκάλου και μαθητή στην περίπτωση της απόρριψης του κοινωνικού σώματος, είναι καίρια.

Kαι ένα πολύ σύντομο συνειρμικό σχόλιο που γεννήθηκε και που χρειάζεται πολύ κουβέντα και δεν ανήκει ακριβώς, στο σημερινό θέμα: Κατά την γνώμη μου οι παραδοσιακοί άνθρωποι ήταν πιο ελεύθεροι μέσα στα στενά όρια μιας κοινωνίας που έμοιαζε στατική. Οι λόγοι πολλοί. Διαφορετική διευθέτηση χρόνου, αποδοχή της παράδοσης χωρίς πολλές αμφισβητήσεις, διακριτοί ρόλοι μέσα στην κοινωνία, ομοιόμορφη αισθητική, λιγότερες απαιτήσεις για το καινούργιο, πλην, εξαιρέσεων βέβαια. Η επαφή τους όμως με την φύση, ήταν το στήριγμα τους και τους βοηθούσε να κρατούν ισορροπίες. Και γεννιούνται ερωτήματα όπως αν υπάρχει πραγματική ελευθερία ή ψευδαίσθηση ελευθερίας ή μόνο ελευθερία πνεύματος, δηλαδή εσωτερική ελευθερία.

Σημείωση [*] Ποίημα του Μιχάλη Κατσαρού, Η διαθήκη μου.

Στο επόμενο: Το κοινωνικό μας σώμα και το σώμα του δημιουργού.