Ανταποκρίσεις Απόστολου Θηβαίου: Οι τύποι των ανθρώπων

Ή
Η ζωή είναι μια δύσκολη υπόθεση

Η ανταπόκριση έφθασε αργά χθες το βράδυ. Οι άνθρωποί μας, βλέπετε, ανά τις πολιτείες και τα χωριά και τους αιώνες, στέλνουν κάθε τόσο χαριτωμένα, εύπεπτα άρθρα με την ελπίδα πως την αυριανή τούτα θα στελεχώσουν το περιεχόμενο της τακτικής έκδοσης. Μάταια, όλα μάταια, αφού οι περισσότερες αποστολές στοιβάζονται σε σωρούς. Ο αρχισυντάκτης αλιεύει μερικές ειδήσεις, ίσα για να γεμίσει τις σελίδες των παράξενων και των κοινωνικών. Ένα γρήγορο τηλεφώνημα, πενήντα δολάρια σε ταχυδρομική επιταγή, μπράβο Ραλφ, ήταν πολύ λογοτεχνική η παρουσίασή σου, βρε μπαγάσα Ραλφ, τι ωραίο εκείνο που ΄γραψες στις αρχές του προηγούμενου μήνα, να΄χεις το νου σου, αυτές οι επιταγές μπορούν να εξαργυρωθούν από τον καθένα.

Αυτήν την φορά ο Ραλφ χτύπησε διάνα και στο τεύχος της εβδομάδας φιλοξενείται στα ψιλά, μα δεν είναι λίγο. Το κομμάτι του έχει να κάνει με τους τύπους των ανθρώπων. Δεν διεκδικεί την αυθεντία, όχι ποτέ ο Ραλφ δεν διεκδίκησε κάτι και όλο κρατά και ξεφυλλίζει αδιάκοπα τούτο το άρθρο που δεν πιστεύει στα προπλάσματα, μήτε την ίδια την ύπαρξή του εμπρός στα μάτια χιλιάδων, διψασμένων αναγνωστών.

Το άρθρο έφερε τον ολότελα συνηθισμένο τίτλο, «Οι τύποι των ανθρώπων.» Έγραφε.

«Ο μυώδης

Οι άνθρωποι των οποίων το μυϊκό σύστημα είναι κατ΄αναλογία ισχυρότερο και περισσότερο εξελιγμένο από κάθε άλλο, αυτοί λοιπόν, δικαιούνται τον τίτλο του μυώδους. Το εκλεπτυσμένο μυϊκό σύστημα έχει να κάνει πρωτίστως με τους μύες που ελέγχουν τις ανθρώπινες κινήσεις.

Ο μυώδης τύπος διαθέτει εξειδικεύσεις, όπως ας πούμε, ο τύπος της κρεατένιας στρώσης. Ίσως η ορολογία δεν μοιάζει ενδεδειγμένη, ωστόσο αυτή η περιγραφή ταιριάζει γάντι σε αυτούς τους νωθρούς και δυσκίνητους ανθρώπους. Βλέπετε το μυϊκό σύστημα του ανθρωπίνου σώματος συνιστά απλούστατα μια καλοδουλεμένη μηχανή από κομμάτια σάρκας, κάθε ένα από τα οποία διαθέτει ένα ολοκληρωμένο σύνολο ιδιότυπων μοχλών. Τίποτε άλλο.

Αυτοί, οι μύες μπορούν να είναι μικροί, ατροφικοί ή πλαδαροί, ανεπαρκείς σε δύναμη ή τόσο λεπτοί που στ΄αλήθεια δεν διαγράφονται μα βρίσκονται εκεί. Σε ένα πρώιμο στάδιο όταν είναι ακόμη παιδιά και έπειτα πλήρως ανεπτυγμένοι κατά την φάση της ενηλικίωσης και αδυνατισμένοι όπως στο απόβραδο του βίου. Διαθέτουν μια σπάνια όσο και σοφή χωροταξική συγκρότηση, έτσι ώστε σε κάθε ευκαιρία να επιβεβαιώνουν το αλληλένδετο της λειτουργίας τους, όποιο κομμάτι του σώματος και αν υπηρετούν.

Στον αυθεντικό μυώδη τύπο οι μύες του είναι γεροί και μεγάλοι. Τέτοιους μύες δεν μπορούμε να ξεχωρίσουμε πάνω σε αυτόν τον τύπο, ωστόσο διαθέτουμε την σιγουριά πως συνυπάρχουν όλοι μες στο καλοβαλμένο σώμα.

Χωρίς τους μύες θα΄ μασταν μονάχα όγκοι αβοήθητοι από λίπος και οστά. Μήτε το κλείσιμο του ματιού ή το σήκωμα ενός δαχτύλου δεν θα μπορούσαμε να κατορθώσουμε. Ωστόσο σπανίως τους συλλογιόμαστε και ποτέ δεν αναρωτιόμαστε για το έργο που επιτελούν, για την παρουσία τους που μας λυτρώνει.

Ο Σκεπτόμενος

Αυτός ο τύπος κυκλοφορεί ευρύτατα, είναι παλαιός όσο και η σκέψη του ανθρώπου. Μιλά σπανιότατα και συνήθως συλλογιέται ερωτήματα με χαρακτήρα πανανθρώπινο και ιδεαλιστικό. Η στάση του σώματός του διαθέτει κομψότητα και αίνιγμα, θυμίζει ένα παλίμψηστο που γλίτωσε μες στον χειρουργημένο κόσμο. Κουβαλά μια παμπάλαια φωνή, προικισμένη από τα εγχειρίδια του παρελθόντος. Χάρη σε αυτόν, τον σκεπτόμενο ο διαφωτισμός επανήλθε δριμύτερος την στιγμή του πιο ανθρώπινου φόβου, κηρύσσοντας μέσα από τις λέξεις του το τέλος της πτωχής ιστορίας. Η σχέση του με το παρελθόν μα και το μέλλον της βιογραφίας του, εντοπίζεται σε μια σχέση ζωής που ανακυκλώνεται. Τα γνωρίζει όλα, τις πεποιθήσεις, τα όνειρα, τις διαθέσεις, τους φόβους και τις φαντασίες και εμείς έχουμε τόσο την ανάγκη της καταλυτικής του παρουσίας.

Υπάρχουν και άλλοι τύποι. Πλήθος αυτών συρρέουν στο πάρκο, κάθε Κυριακή στις όχθες του Σηκουάνα και την Γκραντ Ζατ με κοριτσόπουλα να τα πιεις στο ποτήρι. Υπερασπίζονται βεβαίως την ταυτότητά τους και συμμετέχουν ισότιμα σε αυτό το σύμπαν που θέλει τις μυστικές δυνάμεις να αλληλεπιδρούν, στην Αρζαντάιγ, στην Χλόη, στα ανοιχτά της Ρουέν, στους δρόμους των σπουδαιότερων, ευρωπαϊκών πόλεων. Είναι τύποι που στηρίζουν τις ελπίδες τους στις μεγάλες και θρυλικές πολιτείες. Έχουν απωλέσει την σχέση τους με την γη και πορεύονται με κυκλωτικούς μηχανισμούς μες στα χέρια τους, στοχεύοντας να ξαναδώσουν στα πράγματα, αυτήν την χαμένη αίγλη. Κάποιοι από αυτούς ανέχονται την ανεπανάληπτη πλήξη των υψηλών τάξεων. Καταστρέφονται, όχι από υπέρμετρη ωραιοπάθεια και εγωισμό, όχι. Το τέλος τους φθάνει μαζί με τις παθιασμένες, απρόσεκτες επιθυμίες που σημαδεύουν δίχως έλεος τα ανθρώπινα.

Ωστόσο πλάι σε αυτά τα φαινόμενα, υπάρχουν και κάτι άλλοι ανθρώπινοι τύποι. Οι βιβλιογραφίες δεν τους αναφέρουν, το τέλος τους φθάνει σιωπηρά, η θέση τους βρίσκεται στο βαγόνι της τρίτης θέσης. Ο κύριος Ντομιέ, ευαίσθητος και ευσυγκίνητος, δεν υπήρξε φειδωλός στις αναπαραστάσεις αυτών ακριβώς των τύπων. Και πάλι, οι νύξεις γύρω από αυτούς μοιάζουν ελάχιστες. Ο κυνηγημένος, ο προδότης, ο μοναχικός, ο πεινασμένος, ο ζητιάνος, ο γυρολόγος, η παρατημένη μητέρα, εκείνος που ζει μες στην εγκατάλειψη. Αυτοί δεν συνιστούν τύπους καθημερινούς, ενδεικτικούς, που θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν σε μια κοινωνική ανθολογία. Εξαιρούνται διαρκώς, χάνονται μαζί με την θεραπεία του καιρού, η παρόρμηση τους, τα πάθη τους εξαντλούνται. Αθροίζονται στο μαρτυρολόγιο που καταγράφει τις ήττες μας, το χρέος μας. Αυτοί οι τύποι των ανθρώπων λαθροζούν μα δεν σπανίζουν. Τους βρίσκει κανείς στις στάχτες της τραγωδίας, Μόνον τα τραγούδια κάποτε τους γλύκαναν τις ζωές μα και αυτό πόσο λίγο κράτησε.»

Το άρθρο τέλειωνε κάπως έτσι, φωτίζοντας την πραγματικότητα με τρόπο ανόθευτο και αλάθητο.

«Εσείς, γνωρίζετε τέτοιους ανθρώπους; Μορφές που να αντιπροσωπεύουν κινδύνους και καταστροφές, μα στ΄αλήθεια εμπρός από τα φώτα να φαντάζουν πηγαδίσια βλέμματα και άλικοι στίχοι. Λοιπόν, τους γνωρίζετε; Μες στον καταπράσινο ήχο που σφαδάζει και μες στον θάνατο που φθάνει για να αγοράσει σαρωτικά κάθε ελπίδα, μπορείτε στ΄αλήθεια να ξεχωρίσετε αυτές τις σπάνιες μορφές;»