Ανταποκρίσεις Απόστολου Θηβαίου: Φολκλόρ

Σε τιμή ευκαιρίας
(από την στήλη των παράταιρων)

Μπορεί να αναβιώσει στο Νιούμπερι η μεσαιωνική βιογραφία του κόσμου, μπολιασμένη με την συνήθεια της μαγείας και τα διαμορφωμένα στερεότυπα των πιο παρωχημένων κλισέ; Μια επίσκεψη στο ετήσιο φεστιβάλ τρόμου θα σας δώσει την απάντηση. Σε αυτήν την φιέστα οφείλεται η δίχως προηγούμενο πρόοδο που καθιστά το Νιούμπερι αυτό που είναι σήμερα, μια πολίχνη εδάφιο της τρομερής ιστορίας. Στο όνομα του ξάγρυπνου θεού, ενός φοβερού θεού σπεύσατε στο Νιούμπερι για να βεβαιωθείτε πως το ανθρώπινο ταμπούρλο εξακολουθεί αμείωτο να σμίγει τις στέπες και τους αιώνες με τον πιο απροσδόκητο τρόπο. Το αφάνταστο, η κύρια πρόθεση ετούτης της ανταπόκριση, έστω και σαν φολκλόρ, ποτέ δεν παλιώνει.

Στο πάρκο Γούλφερντ παιδιά και μεγάλοι μπορούν να διασκεδάσουν με την καρδιά τους. Ίσως ακόμη μπορούν να νιώσουν και λίγη από την αγωνία που γεννούν οι ιστορίες της πιο σπάνιας μεταφυσικής. Ο μυστικισμός καλά κρατεί στο πάρκο Γουέλφερντ και απομένει σε εσένα να πάρεις μια γεύση ετούτο το σαββατοκύριακο από τις φιέστες και τα αυτοσχέδια κυνήγια που οργανώνονται εντός της περίφραξης του κάστρου. Το εισιτήριο δεν αναμένεται να κοστίζει πολύ και για την ακρίβεια θα μπορούν όλοι οι κάτοικοι του Νιούμπερι να δοκιμάσουν τι σόι πράγμα γίνηκε πια εκείνος ο μυστικισμός που φλόγιζε σαν άλλοτε τις ανθρώπινες καρδιές και μεγέθυνε τον φόβο των ζωντανών για τον αθεράπευτα επικίνδυνο κόσμο των πιο οραματικών διαστάσεων. Ο κύριος Γουέλβι από την επιτροπή θεαμάτων του Νιούμπερι δήλωσε:

«Τα παιχνίδια θα ξεσηκώσουν μικρούς και μεγάλους. Για παράδειγμα, συλλογιστείτε πως ο κόσμος του λυκάνθρωπου βασίστηκε, όχι σε κάποια φαντασίωση εκείνου του καιρού μα στο σχέδιο του Λούκας Κρανάχ του Πρεσβύτερου, εν έτη 1510. Αυτός λοιπόν μας παραχώρησε την έξοχη ιδέα να φτιάξουμε ένα πάρκο, να σκαρφιστούμε ένα μικρό σύμπαν που θα μπορούσε να χωρέσει τις φριχτές αναπαραστάσεις μιας τερατόμορφης φιγούρας, τηρώντας απαραβίαστο το πρόσημο της αχαλίνωτης και υπόγειας φαντασίας μας. Όλοι θα βρίσκονται εκεί μέσα, η Αλίκη, η Κοκκινοσκουφίτσα, η δαιμονισμένη δεσποσύνη που ετοιμάζεται να σπαράξει μια αγροτική οικογένεια. Ο σκηνογράφος από κοινού με το επιδέξιο πινέλο του ζωγράφου έδωσαν μια ρεαλιστική απεικόνιση του πνεύματος που ταλάνιζε την Βόρεια Ευρώπη όταν παντού η Αναγέννηση έδειχνε επιτέλους τον δρόμο, εξισώνοντας τον άνθρωπο με το θεϊκό. Δεν δίστασε να δώσει σάρκα και οστά στην φήμη που κυκλοφορεί μες στο σκοτάδι και κουβαλά φριχτές μαρτυρίες και χρονικά του πιο αιχμηρού φόβου. Παραχώρησε λοιπόν μια οπτική της σφραγίδας που σημάδεψε την βόρεια Ευρώπη. Ένα είδος απαράμιλλης ποικιλίας του φοβερού και του αφάνταστου βρήκε την έκφρασή του στην εργογραφία του Λούκας Κρανάχ, στα χαρακτικά του Πιερ Νταρέ που θέλει τα Χερουβείμ του να μεριμνούν για την περισυλλογή του αδικοχαμένου πνεύματος. Πλάι στον άνθρωπο εκείνης της εποχής εισβάλλει η μορφή ενός παράξενου, ανθρωπόμορφου πλάσματος που καθοδηγείται από τις πιο σκοτεινές δυνάμεις του σύμπαντος. Την ώρα που πεθαίνουν στον άνεμο οι παραδόσεις μας, την στιγμή που με το ήθος του αιφνιδιασμού οι πολιτείες του χθες συντρίβονται για πάντα το Νιούμπερι δίνει λίγη ζωή ακόμη στα κορίτσια του Σάλεμ που δολοφονήθηκαν άδικα. Φωτίζει την σύντομη βιογραφία του νεαρού Ίνγκριζ Μάθερ που επέστρεψε για μερικές μέρες στον απάνω κόσμο προτού κλείσει για πάντα τα μάτια του. Ο Ίνγκριζ δανείζει τον χαρακτήρα του σε μια άλλη θεματική, – το Νιούμπερι διαθέτει μπόλικα εκτάρια που μπορεί να χρησιμοποιηθούν για έκτακτες παραστάσεις και ευφάνταστα παιχνίδια. Φορά τα λασπωμένα του ρούχα, τ΄άσπρο πουκάμισο με τον ξύλινο γιακά, οι μπότες του είναι γυαλισμένες καλά. Μα του λόγου του τον έχει καταβάλει ο δαίμονας και ο Ίνγκριζ συχνά μας δείχνει τον δρόμο μιμούμενος το ουρλιαχτό του σκύλου και την βραχνή φωνή του πετεινού. Τέτοιες ιστορίες μπορεί να βρει κανείς αναρίθμητες στο πάρκο Γουέλφερντ, μυθεύματα που χαρίζουν μια αφορμή πρόσθετης ζωής στις αίθουσες με τα πολλαπλά αινίγματα του κάτω κόσμου.»

Τα λεωφορεία για το Νιούμπερι περνούν βιαστικά. Μεταφέρουν νεαρές και νεαρούς που βρίσκουν την ευκαιρία να δουν το ασύλληπτο θέαμα. Τα παιδιά χορεύουν και τραγουδούν από τα παράθυρα του λεωφορείου που ασθμαίνει και όμως προσπαθεί να αναμετρηθεί με τους λόφους και την λασπουριά αυτού εδώ του κόσμου. Όσοι ταξιδεύουν έχουν την ανάγκη της έκπληξης και οι μουγκές χορωδίες συνιστούν πράγματα ξεπερασμένα. Όσοι επιβιβάζονται στα λεωφορεία για το Νιούμπερι ισχυρίζονται πως αυτές οι ιστορίες τους εξασφαλίζουν λίγη διασκέδαση τα νωθρά, άγονα βράδια της επαρχίας τους. Ο κύριος όμως που τόσο αναλυτικά μας παρουσίασε τις συνθήκες κάτω από τις οποίες το Νιούμπερι μετατρέπεται σήμερα, πάντα, αύριο σε ένα μυστικιστικό κέντρο ελέγχου, ικανό να συλλαμβάνει τα σπάνια όντα και τα ξένα σώματα, κατορθώνει να μας μεταδώσει τον ηλεκτρισμό της πεταλούδας, την ένταση της βροχής που καραδοκεί παντού, λεπτομέρειες που θα παρέμεναν ανυπολόγιστες, έξω από την θηριωδία του χρόνου.

Σπεύσατε λοιπόν στο Νιούμπερι, ένα σαββατιάτικο απόγευμα. Στο πάρκο Γουέλφερντ, μες στις ατέλειωτες πρασινάδες και τα ελισαβετιανά σκηνικά ο ανθρώπινος μύθος βρίσκει μια πρόσφορη λαλιά, τα πιο μοντέρνα, καλλιτεχνικά κινήματα και η αφοπλιστική Αλίκη σμίγουν με την παράδοση, μεταθέτουν όλη την βαρύτητα, όλα τα κλειδιά στον κόσμο των συμβόλων. Η παλιά ειδωλολατρεία με ξεχωριστή γοητεία σταλάζει από τις προσόψεις των σπιτιών, η ίδια παλιά και παράξενη ανησυχία του γοτθικού πνεύματος βρίσκει την εφαρμογή του στο διασκεδαστικό φεστιβάλ του Νιούμπερι.

Φεστιβάλ όπως αυτό της ιστορικής πολίχνης αποκαλύπτουν μια ιδέα από την τέταρτη, την άϋλη διάσταση της ζωής μας, αυτήν που διαφεύγει από το κοσμικό περίγραμμα του λογικού μας αιώνα για να υπερασπιστεί ότι απομένει από την περιουσία του αφάνταστου που κάποτε σε όλους μας αναλογούσε. Η μνήμη του Νιούμπερι φαντάζει ίδια με μια μορφή βαρύτητας που μας κρατά γαντζωμένους σε τούτο το αδιαφιλονίκητο προπύργιο του βρετανικού θρόνου.

Το φθινόπωρο ταιριάζει γάντι στις ιστορίες μυστηρίου, έτσι όπως η εποχή επεμβαίνει στο χρωματικό θαύμα εκεί έξω, σαν να πρόκειται για έναν στοιχειωμένο, από την ομορφιά κόσμο.