στάχτες

Denis Lacorne, Τα όρια της ανεκτικότητας. Οι αξίες του Διαφωτισμού και ο φανατισμός. Μετάφραση: Μαρία Παπαηλιάδη. Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης

Παρουσίαση

Η σύγχρονη ιδέα της ανεκτικότητας απέναντι στις πεποιθήσεις και τις αντιλήψεις των άλλων ως στάση που συμβάλλει στο κοινό καλό εμφανίστηκε την εποχή του Διαφωτισμού, ύστερα από αιώνες θρησκευτικών πολέμων. Αφού την ανέπτυξαν μεγάλοι στοχαστές όπως ο Τζων Λοκ και ο Βολταίρος, κέρδισε σταδιακά έδαφος και ρίζωσε στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική. Ωστόσο, με την επανεμφάνιση του φανατισμού και της τρομοκρατίας, η θρησκευτική ανεκτικότητα αμφισβητείται πλέον ευθέως από μια φοβισμένη κοινή γνώμη.

Ο Denis Lacorne εξετάζει την εμφάνιση και την εξέλιξη της νεωτερικής ιδέας της ανεκτικότητας καλώντας μας να αναστοχαστούμε πώς πρέπει να αντιδράσουμε στις σύγχρονες προκλήσεις. Δίνει μάλιστα στη μελέτη του έναν ευρύ χρονικό ορίζοντα, εξετάζοντας ακόμα και προνεωτερικές όψεις της, όπως η «ανεκτικότητα» των Οθωμανών και της Βενετικής Δημοκρατίας, για να φτάσει μέχρι την απαγόρευση της μπούρκας στη Γαλλία και στα κινήματα της λευκής υπεροχής στις ΗΠΑ τον 21ο αιώνα. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Denis Lacorne, Τα όρια της ανεκτικότητας ―[απόσπασμα]»

Μάριος Χάκκας (1931 – 5 Ιουλίου 1972)

Τώρα που έκανα τα πνευμόνια μου μαύρα καπνίζοντας παλιοτσίγαρα το ’να πάνω στο άλλο. Mε την ίδια φωτιά, τη νεανική, πήγα κρεσέντο. Tώρα που ωρίμασα μαζί με το νεφρό μου που έσκασε καρπούζι στον ήλιο. Tώρα που το είδα χωρίς καμιά φρίκη ν’ ανοίγει τριαντάφυλλο, ούτε αίμα ούτε τίποτε, μόνο τρακ και φάνηκε ζαχαρωμένη ντομάτα. Kοβαλτιώθηκα, μπούχτισα, τσουρουφλίστηκα ολόκληρος. Mόλις τώρα φτάνω των δασκάλων την κόλαση. Όχι εξωτερικά, λέγοντας Pίλκε και Mπέκετ, μιμούμενος φράσεις τους, όχι. Ξεκινώντας από τη δική μου ζωή, λαχαίνω τις σκέψεις μου μες στα γραφτά τους κι αυτή ας πούμε η σύμπτωση με κάνει να χαίρομαι και να σκυλιάζω ταυτόχρονα. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Μάριος Χάκκας, «ό,τι γράψατε σεις σ’ ένα βιβλίο εγώ θα το περάσω σε μια μόνο σελίδα, σε μια μόνο φράση»»

Επανακυκλοφορεί: ―John Berger, Η εικόνα και το βλέμμα. Μετάφραση: Ειρήνη Σταματοπούλου. Εκδόσεις Μεταίχμιο

Λίγοι διαµόρφωσαν, και «παίδεψαν», τη σχέση μας με την εικόνα μέσα στον εικοστό αιώνα όσο ο Αγγλος συγγραφέας Τζον Μπέργκερ (1926-2017). Κριτικός τέχνης, μυθιστοριογράφος, δοκιμιογράφος και ποιητής, ο Μπέργκερ έζησε πολλά χρόνια στη Γαλλία και ακολούθησε μια δική του πορεία στη σκέψη και τη γραφή. Το βιβλίο του, «Η εικόνα και το βλέμμα», θεωρείται κλασικό πλέον. Βασισμένο στην παλαιά, ομότιτλη εκπομπή του ΒΒC, το βιβλίο, συλλογή δοκιμίων πάνω στο πώς κοιτάμε έναν πίνακα, μια φωτογραφία, ένα σχέδιο κτλ., αντέχει ακόμα στον χρόνο με τρόπο θαυμαστό. Είχε κυκλοφορήσει το 1993 από τις εκδόσεις Γνώση, εξαντλήθηκε, επανεκδόθηκε από το Μεταίχμιο το 2011 σε νέα μετάφραση, εξαντλήθηκε και τώρα επανακυκλοφορεί από το Μεταίχμιο και πάλι, σε μετάφραση της Ειρήνης Σταματοπούλου. Σήμερα η «Κ» προδημοσιεύει χαρακτηριστικό απόσπασμα. [Ηλίας Μαγκλίνης]

✳︎

Προδημοσίευση

Η οπτική αντίληψη είναι εκείνη που καθορίζει τη θέση μας στον κόσμο που μας περιβάλλει· ερμηνεύουμε αυτόν τον κόσμο με λέξεις, αλλά οι λέξεις δεν μπορούν ποτέ να αναιρέσουν το γεγονός ότι περιβαλλόμαστε από αυτόν. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Η οπτική αντίληψη είναι εκείνη που καθορίζει τη θέση μας στον κόσμο που μας περιβάλλει»

I

ΥΠΟΜΝΗΜΑ

Δε βαρέθηκες,  Παπαφλέσσα,  να   παίζης  θέατρο;
[…]– Πηγαίνω να  πολεμήσω τον Μπραήμη! […]
– Πότε  πολέμησες,  για να πολεμήσεις τώρα;  […]
– Μην κουβεντιάζεις για σφάλματα. Δεν είναι ώρα.
[…]  λέω  να πάω  στου Πεδεμένου  ή στο Μανιάκι.
Μ.  ΚΑΡΑΓΑΤΣΗΣ,  ΑΙΜΑ ΧΑΜΕΝΟ ΚΑΙ ΚΕΡΔΙΣΜΕΝΟ

Κύριε Υπουργέ των Εσωτερικών,
εύπλαστος λέξη στην Ελλάδα η εξουσία·
ταιριάζει στην ουσία, στη φαντασία,
στην απραξία και στην ακολασία.

Αρχιμανδρίτα ή έστω Παπαφλέσσα,
δίγαμος λέξη στο Μοριά η εξουσία·
σύζυγος με την παλιγγενεσία,
σύζυγος και με την ασυδοσία. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Νίκος Ι. Τζώρτζης, Του καιρού σου τιμητέα κι ατίμητη σύλληψη»

Γενναία εμπρός, επιλεγμένα κείμενα της σερβική πεζογραφίας του εικοστού αιώνα,
Επιλογή, μετάφραση, επιμέλεια: Γιώργος Γκόζης, εκδόσεις Ρώμη 2022.

Μπράνκο Τσόπιτς | Αγαπημένε μου Ζίγια

Γνωρίζω πως γράφω ένα γράμμα που δεν μπορεί να φτάσει στον παραλήπτη του, αλλά παρηγορούμαι τουλάχιστον πως όποιος αγαπά και τους δυο μας θα το διαβάσει.
Είναι αργά το βράδυ και δεν μπορώ να κοιμηθώ. Σε αυτή την εποχή των κουφών, γίνεται συζήτηση μόνο για φαντάσματα και αναμνήσεις, και εγώ, ιδού, συλλογίζομαι τον χρυσό ιστό της αράχνης, την ασημένια ομίχλη των ιστοριών σας και το τρομερό τέλος που σας βρήκε στο στρατόπεδο του Γιασένοβατς.
Γράφω, αγαπημένε Ζίγια, και δεν είμαι σίγουρος ότι, για παράδειγμα, δεν με περιμένει παρόμοιο τέλος σε αυτόν τον κόσμο όπου η πανούκλα ακόμα ταξιδεύει. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Γενναία εμπρός, επιλεγμένα κείμενα της σερβική πεζογραφίας του εικοστού αιώνα ―κυκλοφορεί [απόσπασμα]»

Anne Applebaum, Το Λυκόφως της Δημοκρατίας. Η Σαγήνη του Απολυταρχισμού ―Μετάφραση Μενέλαος Αστερίου, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αλεξάνδρεια.

Περιγραφή
Όταν πολώνεται η πολιτική, ποια πλευρά διαλέγει κανείς; Αν είστε δημοσιογράφος, διανοούμενος, δημοτικός άρχοντας, πώς αντιμετωπίζετε την επανεμφάνιση αυταρχικών ή εθνικιστικών ιδεών στη χώρα σας; Όταν οι ηγέτες σας ιδιοποιούνται την ιστορία, προωθούν συνωμοσίες ή ακρωτηριάζουν τα μέσα επικοινωνίας και το δικαστικό σύστημα, εσείς πηγαίνετε με το ρεύμα;

Η Αν Άπλμπαουμ παρακολουθεί με ηλεκτρισμένη ένταση τις διαδρομές ατόμων που ενεπλάκησαν στα δημόσια πράγματα των τελευταίων τριών δεκαετιών. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Anne Applebaum, Το Λυκόφως της Δημοκρατίας. Η Σαγήνη του Απολυταρχισμού [απόσπασμα]»

Από τις ΑΩ εκδόσεις

Το τραγούδι σου

στον θαλασσόμουσο ποιητή

Σου τραγούδησα
μια λύπη
που κάθε πρωί
ντύνεται
στολίζεται
πίνει απ’ τον καφέ
που ψήνω για ‘μένα.
Σου τραγούδησα
τη λύπη
που αγκαλιάζει το κορμί μου
σπιθαμή προς σπιθαμή
τα δάχτυλα τυλίγει
μέσα στα δικά μου Συνεχίστε την ανάγνωση του «Αγνή Β.Μπαγκέρη, Το άγγιγμα της Λίλιθ ―κυκλοφορεί [αποσπάσματα]»

Ανταπόκριση από τον κόσμου
Του Benjamin Rabier

Απόψε σας γράφω από τον κόσμο του Benjamin Rabier, εκείνου του χαμογελαστού Γάλλου που ονειρεύτηκε ευτυχισμένες φάρμες και έναν ακόμη περισσότερο ευτυχισμένο Flambeau, το πιστό και πανέξυπνο κουτάβι από τα χρόνια του πολέμου. Είναι μια ανταπόκριση ολότελα απαλλαγμένη από τα προβλήματα του καιρού. Τον κόσμο του Rabier που φαντάζει απόψε απίστευτος δεν μπορεί κανείς να τον μιμηθεί. Δεν ήταν η πρωτοτυπία στην έκφραση, ήταν η μαγεία που κινεί τα πράγματα, που τους δίνει ζωή και μια ανάσα για να υπάρχουν. Συνεχίστε την ανάγνωση του «Ανταποκρίσεις Απόστολου Θηβαίου: Ο ευτυχισμένος Benjamin»